ADD
Hoewel ADD officieel al een aantal jaren niet meer bestaat, zoeken opvallend veel mensen naar informatie over ADD. De reden hiervoor is waarschijnlijk dat veel mensen met het ADHD-type ‘overwegend onoplettendheid’ zich te weinig herkennen in het gangbare beeld van ADHD. Hoe kan dit eigenlijk? En hebben ze gelijk?
Wat is ADD?
Op bovenstaande vragen is geen eenduidig antwoord. Daarom gaan we in op de vraag 'Wat is ADD' aan de hand van drie visies op ADD:
- ADD is ADHD zonder H
- ADD is een aparte groep
- ADD is de ‘lightversie’ van ADHD
1: ADD is ADHD zonder H
Dit kun je de 'medische visie' noemen: de visie volgens de DSM-5, op basis waarvan de ADHD-diagnose gesteld wordt. ADD komt daar als term ook niet meer in voor. De DSM-5 beschouwt ADHD op dit moment als de beschrijving van een reeks subsymptomen en drie hoofdsymptomen: aandachtstekort, hyperactiviteit en impulsiviteit. Die kunnen in gradaties bestaan en moeten tot uiting komen in verschillende situaties. Scoor je 'genoeg' op alle drie, dan heb je ADHD. Scoor je (net) te weinig bij ‘hyperactiviteit’ (h) en ‘impulsiviteit’ (i) maar wel genoeg bij ‘aandachtstekort’, dan heb je wat ze voorheen ADD noemden.
ADHD of ADD: het is dus een glijdende schaal waarin aandachtstekort eigenlijk het kernprobleem is. Het bekende overvolle brein dus, dat slecht filtert, snel afgeleid is en daarmee zorgt voor de meeste problemen in het dagelijks leven. Scoor je ook op de h en de i, dan vertoon je naast dat volle hoofd ook nog gedrag waar jij en/of je omgeving last van hebben. Dat is eigenlijk het enige verschil.
In lijn met deze ‘medische visie’ op ADD is ook de behandeling voor ADHD en ADD hetzelfde: psycho-educatie, gedragsadviezen en medicatie bij hinderlijk disfunctioneren.
2: ADD is een aparte groep
Zoals bekend worden jongens meer en eerder gediagnosticeerd met ADHD dan meisjes, omdat ze meer h in hun gedrag hebben. Meisjes met concentratieproblemen zijn niet ‘vervelend’ druk. Soms kletsen ze wat meer maar ‘dat hoort bij meisjes’, denkt men dan. De stille en dromerige kinderen met concentratieproblemen vallen al helemaal niet op. Zij komen veel later pas onder de aandacht als zij onderpresteren en hier een negatief zelfbeeld of somberheid van krijgen. Dat is feitelijk gevolgschade die zij oplopen door de late herkenning en dus late verklaring voor het alsmaar niet voor elkaar krijgen van dingen ‘die anderen wel kunnen’.
Typische ADD-kenmerken
De diagnose ADD (zo blijven we het in de volksmond toch gewoon noemen) kan dus horen bij een ander ‘menstype’ dan de diagnose ADHD: de wat rustigere mensen die vooral druk in hun hoofd zijn maar niet in hun doen. Volwassenen met de diagnose ADD vinden dan ook vaak dat zij duidelijk tot een aparte groep horen, met wezenlijk andere uitdagingen en kenmerken dan mensen met ADHD. Bijvoorbeeld: mensen met ADD lopen vaak vast in alles ‘eindeloos’ overdenken. Daardoor komen ze moeilijk tot actie, in tegenstelling tot mensen met ADHD, die juist vaak doen voordat ze denken. Mensen met ADD zijn wat introverter, vergeetachtiger en sneller moe. Voor een uitgebreid overzicht van typische ADD-kenmerken, zie ook de website van ervaringsdeskundige Karin Windt: https://www.levente.nl/. Of deze lijst met ADD-symptomen op de Engelstalige website ADDitude.
In wetenschappelijk onderzoek wordt deze splitsing in een echte ADD-groep versus een ADHD-groep met verschillende kenmerken niet gevonden. Dat zorgt ook voor de minimale aandacht voor de verschillen binnen de diagnostiek en behandeling.
3: ADD is de ‘lightversie’ van ADHD
Sommige mensen denken dat ADD een lichtere vorm is van ADHD. Want je hebt tenslotte geen last van druk en impulsief gedrag. Dit klopt niet. Zoals eerder genoemd, zijn de concentratieproblemen en het volle onrustige hoofd feitelijk de kernsymptomen van ADHD. Je kunt hoogstens zeggen dat ADD voor de buitenwereld een lightversie is; die heeft minder last van een dromerige ADD’er dan van een drukke ADHD’er. Voor de ‘binnenwereld’ van iemand met AD(H)D kan de ADD-variant eerder nog zwaarder voelen. Juist omdát ADD zo onzichtbaar is. En dus niemand ziet wat zich daarbinnen allemaal afspeelt en welke beperkingen dit geeft in het dagelijks functioneren.
ADHD en ADD blijven gedragsbeschrijvingen en geen feiten
De ADHD versus ADD-kwestie blijft nog wel even onder ons. Dit komt omdat zowel ADHD als ADD gedragsbeschrijvingen zijn en geen ‘vaststaande feiten’ over wat iemand heeft. De symptomen zijn bovendien dimensioneel. Dat wil zeggen: de een heeft wat meer van dit, de ander wat meer van dat. Zo tellen symptomen op tot wel of geen H in je label. En ben je dan opeens een ander persoon als je net met één h-subsymptoom de drempel van ADHD niet haalt en ‘dus’ ADD hebt?
Meer informatie over ADD
- Ook deze vier ADHD-experts zien verschillen tussen ADHD en ADD
- ADD is onzichtbaar en dat heeft grote gevolgen
- ADD'ers denken, ADHD'ers doen
- Misschien herken jij deze ADD-kenmerken ook?
- Uitstelgedrag: ook herkenbaar voor velen met ADD
- Wat is dan die onoplettendheid bij ADD? En wat doe je eraan?
- Is het ADD? Of misschien toch hoogsensitiviteit?
- Bekijk ook onze pagina met meer kijk-, luister- en leestips over ADD
