Zomer 2019 leerde ik Karin Jahromi kennen. Dat was het begin van een nieuwe kijk op (mijn) dyslexie. Karin organiseerde destijds het Dyslexie Café Apeldoorn en is dyslexie-coach, Ik vertelde in het café over mijn boek ‘De Probleemleerling’ en was benieuwd of het Dyslexiecafé Apeldoorn en ik als ervaringsdeskundige iets voor elkaar konden betekenen. We hebben tenslotte hetzelfde doel: meer oog voor leerlingen met dyslexie in het onderwijs.
tekst: Eduard Poot
In mijn verhaal over mijn moeizame tijd als leerling met dyslexie gebruikte ik de twaalf werken van Hercules als allegorie voor het studeren met dyslexie. Onmogelijke taken vanuit een schoolsysteem, wat voor Hercules de werken van de jaloerse goden zouden zijn. Daarnaast was de kracht en listigheid van Hercules te vergelijken met het oplossend vermogen en het doorzettingsvermogen van een dyslect. Hier heb ik eerder uitgebreid over geschreven:
https://www.linkedin.com/pulse/hercules-versus-het-onderwijssysteem-eduard-poot
Als een docent iets een paar keer uitlegt en de leerling snapt dit niet dan kun je zeggen dat de leerling het niet snapt, maar misschien legt de leraar het wel verkeerd uit.
Bovenstaande uitspraak van Karin naar aanleiding van mijn presentatie zette mij aan het denken. Natuurlijk was dit heel herkenbaar een bemoedigend. Alleen had ik in mijn strijd niet slechts een Goliath, maar een heel systeem die niet met een steentje te verslaan was.
Karin nodigde mij uit om mij nog wat meer te verdiepen in dyslexie. Hier heeft ze mij bij gecoacht. Ik had al eerder een stukje voor Impuls & Woortblind Magazine geschreven en zou het gezien mijn schrijf ambities leuk vinden om hier wat meer mee te doen. Daarbij was het handig om wel goed te onderzoeken waar nu het grootste probleem zit.
Leerstijlen
We gingen een aantal sessies aan over leerstijlen. Dit was in de zomer een fysieke sessie, maar werden later online sessies. De uitleg dat bijvoorbeeld een dyslect vaak meer een visuele leerstijl heeft bood hulp. Het biedt ook inzicht in het ware probleem, namelijk de algemene focus van het onderwijs. Die is niet of nauwelijks gericht op een visuele leerstijl.
Karin leende mij een boek over de leerstijlen volgens de Kernvisie Methode van Wim Bouman. Volgens deze methode zijn er vier leerstijlen: de lineaire, visuele, auditieve en kinesthetische (gevoel) leerstijl. Ik wist zelf al lang dat ik meer visueel ben ingesteld dan de gemiddelde leerling. Dit zag ik al als een kwaliteit van mezelf, omdat ik het linkte aan mijn creativiteit. Maar dat dit ook, of zelfs een leerstijl is, was mij niet bekend. De leerstijl die de meeste onderwijzers vermoedelijk zelf hebben en die binnen het onderwijs wordt toegepast, is de lineaire leerstijl, Het bekendste voorbeeld hiervan is denk ik het rijtjes stampen bij Engels en Duits. Leren door iets, of het je interesseert of niet, veelvoudig te herhalen.
Online lessen boren meer leerstijlen aan
De visuele, auditieve en kinesthetische leerstijlen lijken ondergewaardeerd. Tegelijkertijd wordt door het gebruik van laptops, telefoons en Ipads juist het visuele en auditieve steeds meer geactiveerd en benut. Hierdoor kan het online onderwijs in tijden van Covid 19 plaatsvinden. Dit laat ook precies zien wat ik bij Karin leer,. We moeten meegaan met de tijd en mogelijkheden. Kinderen snappen sneller hoe ze YouTube filmpjes kunnen vinden dan hoe ze een boek lezen. En van goeie filmpjes leer je ook een hoop!
Het was niet alleen een stukje erkenning en herkenning. Het gaf me zoveel inzicht. De leerstijlen passen vaak ook bij bepaalde beroepen. Politici, beleidsmakers en onderwijzers word over het algemeen een lineaire leestijl toegeschreven. Zowel bedenkers, makers als uitvoerders van ons onderwijs -de docenten- hebben doorgaans waarschijnlijk een hele andere leerstijl dan iemand met bijvoorbeeld dyslexie.
Soms zitten er ganzen tussen de eendjes
Waar ik Hercules al voorbeeld had, wil ik hem toch eerder inruilen voor het lelijke eendje. Het onderwijs wil namelijk eendjes zien. Voor docenten is dit makkelijker omdat die eendjes op dezelfde manier leren als de leraar. Ze zwemmen getrouw achter de leraar aan en lijken enigszins op de onderwijzer. Nu zijn eendjes ook leuke diertjes, maar ze missen toch het elegantie die een gans uitstraalt.
De kunstenaar of entertainer heeft over het algemeen altijd een visuele leerstijl. Niet voor niets vertellen rappers zo vaak dat de leraar vertelde dat ze: ‘niets zouden bereiken.’ Deze ganzen zijn toch uiteindelijk de mensen die onze ziel in beroering brengen of juist wat afleiding en ontspanning na een zware werkdag brengen. De mayo op je frietjes.
Helaas is daarmee het probleem niet opgelost. Het laat echter wel zien waar het probleem ligt. Dat ligt in elk geval buiten de dyslect zelf, want de samenleving heeft ‘ons ganzen’ juist nodig. Dat is dan ook de boodschap die moet worden uitgestraald en veel worden herhaald, want lineaire denkers leren van herhalingen.
Dyslexie is een leerstijl, geen leerprobleem heb ik geleerd.
