Dyscalculie komt net zo veel voor als dyslexie. Dat geldt helaas niet voor de beschikbare kennis en infomatie. Zeker als het over volwassenen gaat. Daarom beantwoordt dyscalculie-expert Marisca Milikowksi op ons verzoek vijf vragen over dyscalculie bij volwassenen.
Tekst: Marisca Milikowski - psycholoog met specialisme dyscalculie
1 Waar merk je als volwassene aan dat je mogelijk dyscalculie hebt?
Bij dyscalculie heb je je hele leven al moeite met vlot rekenen. Als anderen meteen het antwoord weten zit jij nog te tellen. Je hebt je waarschijnlijk vaak voor dat moeizame rekenen geschaamd en gedacht dat je dom was. Dat was ook hoe veel mensen het zagen: wie goed kon rekenen was slim, dus het omgekeerde zou ook wel gelden. In mijn boek Dyscalculie en een hoog IQ vertel ik de verhalen van slimme kinderen en jongeren, die toch op hun vingers moeten tellen om zeker te zijn van de uitkomsten van kleine sommetjes, zoals 5 + 3 en 8 + 5. Maar dyscalculie is meer dan alleen rekenproblemen. Maten en gewichten in recepten, wisselgeld berekenen, 68 schrijven als het 86 moet zijn, van al die dingen kun je bij dyscalculie last hebben. Volwassenen met dyscalculie hebben daarnaast vaak ook moeite met tijdrekenen. Hun tijdsbesef is niet scherp. Zie het ervaringsverhaal van Jantien (35): Ruzie met de tijd | Rekencentrale. Tenslotte herken je misschien ook het gevoel van rekenangst, die je in je schooltijd hebt opgelopen. Zie Rekenangst | Rekencentrale.
2 Wanneer is een dyscalculieonderzoek als volwassene zinvol?
Het is in elk geval zinvol om je te laten onderzoeken als je een nieuwe opleiding begint, en wilt weten hoe het eigenlijk in elkaar zit met die rekenproblemen van jou. En welke hulp en ondersteuning je nodig hebt om die opleiding te kunnen doen. Een diagnose dyscalculie geeft recht op een dyscalculieverklaring. En daarmee heb je dan weer recht op extra tijd bij toetsen en gebruik van hulpmiddelen als een rekenmachine en opzoekmateriaal. Sommige mbo-opleidingen steunen je ook met extra rekenles. In het mbo is trouwens het rekenen behoorlijk in beweging. Er worden minder voorzieningen aan een dyscalculieverklaring gekoppeld. De bedoeling is dat de opleidingen zelf de studenten met dyscalculie opsporen en zodanig ondersteunen dat ze hun rekenexamen kunnen halen. Het slimste is om bij je eigen opleiding te vragen welke voorzieningen er zijn verbonden aan een dyscalculieverklaring.
Een andere reden om zo’n onderzoek te laten doen is dat je het gewoon wilt weten. Zodat je met een nieuwe blik naar je eigen onvermogens kunt kijken. Niet dom nee, maar dyscalculie. Dat kan voor mensen een opluchting zijn.
Het komt ook voor dat een ouder de problemen herkent bij een van haar of zijn kinderen. Wij horen heel vaak, als we een leerling onderzoeken, dat een van de ouders vermoedt het zelf ook te hebben, ‘maar toen kenden we dat begrip nog niet’. Of je dan jezelf ook moet laten onderzoeken? Ik ken eigenlijk niemand die het om die reden heeft laten doen. Meestal was het feit dat dochter of zoon de diagnose kreeg al bevestiging genoeg.
3 Waar kun je als volwassenen voor dyscalculieonderzoek terecht?
Lastige vraag. Bij De Rekencentrale doen het wel, maar we zijn een van de weinigen. Misschien vinden veel praktijken het lastig omdat er bij volwassenen geen recente rekenresultaten en zogenaamde ‘blijken van didactische inspanning’ van de school zijn die je als onderzoeker kunt opvragen. Terwijl dit bij kinderen de gebuikelijke bronnen zijn die aantonen dat er echt wel iets aan de hand is. Zorg er dus in elk geval voor dat je zoveel mogelijk materiaal bewaart dat jouw idee van dyscalculie kan onderbouwen. Hoe het toegaat bij onze praktijk De Rekencentrale en wat de kosten zijn kun je lezen op onze website. Op de website van het Kwaliteitsinstituut Dyscalculie (KiD) vind je meer praktijken.
4 Is er een manier om dit vergoed te krijgen?
Soms via een werkgever, of via een uitkeringsinstantie die er baat bij heeft dat je werk vindt.
5 Is er ook iets aan te doen als je weet dat je het hebt?
Niet zozeer aan de dyscalculie zelf, maar zeker wel aan het rekenen. Dyscalculie gaat over problemen met vloeiend rekenen, met hoofdrekenen, met snel inschatten van uitkomsten. Relaties tussen getallen zie je niet snel. Maar je kunt wel beter leren rekenen. Hiervoor raad ik de gratis website De sommenfabriek aan. Liesbeth van der Plas legt daar de verschillende bewerkingen stap voor stap uit. Degelijk cijferend rekenen. Van optellen en aftrekken onder elkaar tot en met de breuken en procenten. Echt de moeite van het proberen waard. Zeker nu je als volwassene wat meer rust en overzicht hebt.
