Product is toegevoegd aan je winkelwagen.
Lid wordenDoneren

AD(H)D-café Westland

De deskundige, dat ben je zelf – medicatie bij ADHD/ADD

De deskundige, dat ben je zelf – medicatie bij ADHD/ADD

De folder De deskundige, dat ben je zelf – medicatie bij ADHD  is geschreven door Dr. Rob Pereira (voorzitter Impuls & Woortblind, kinderarts en expert op het gebied van ADHD-medicatie). In deze folder legt hij uit welke soorten ADHD-medicatie er zijn en in het kort wat de voor- en nadelen zijn.

Aan bod komen o.a.:

  • (dex-)methylfenidaat kort of langwerkend
  • dexamfetamine, dexamfetamine retard
  • atomoxetine
  • guanfacine
  • en andere middelen
Informeer je goed over werking én bijwerkingen van medicatie

Na het stellen van de diagnose AD(H)D is het heel belangrijk om eerst een goed begrip te krijgen van wat AD(H)D is en wat de impact ervan op jou is. Onder andere door duidelijke uitleg en begeleiding van de behandelaar en door zelf hierover goede informatie te lezen.

Net zo belangrijk is het om goede voorlichting te krijgen en te lezen over de voor- en nadelen van medicijnen, zodat je samen met de behandelend arts beslissingen kunt nemen die essentieel zijn om zelf of je kind optimaal te laten profiteren van deze middelen. Helaas blijkt in de praktijk dat er vaak (te) weinig uitleg over medicatie wordt gegeven. Je moet dus zorgen dat je mede-deskundige wordt op het gebied van de medicijnen die je wilt gebruiken!

Behandeling met medicijnen is gewenst als je, ondanks andere maatregelen aanloopt tegen je beperkingen. Dit zijn meestal problemen op het werk en het sociale vlak. Het doel van medicatie is om de kwaliteit van leven beter te maken, zodat je je eigen talenten kan gebruiken en niet gefrustreerd raakt. Dat betekent dus ook dat er bij voorkeur geen of minimale bijwerkingen mogen zijn van medicatie. Het is dus belangrijk om samen met je behandelaar goed te blijven communiceren en evalueren om steeds de juiste dosering en de juiste medicatie te gebruiken op het juiste moment.

De stelregel is: neem precies zoveel medicatie als nodig is: niet te kort of te lang, niet te weinig maar vooral ook niet teveel! Dus accepteer ernstige bijwerkingen niet: als je bijvoorbeeld een “zombie” wordt, gaat er iets verkeerd. Dit mag niet voorkomen!

De belangrijkste trefwoorden zijn:

Communicatie met je hulpverlener en andere betrokkenen over;
Evaluatie van effect en eventuele bijwerkingen waar je niet mee moet doorlopen;
Anticiperen op de komende dag, rekening houden met wat er komen gaat, extra drukte, cyclus;
Autonomie: zelf de regie houden, zelf zo nodig de medicatie aanpassen (iets meer of iets minder nemen binnen bepaalde grenzen, zo nodig stoppen en overleggen).

Download de folder over de verschillende medicaties, doseringen, voor- en nadelen, mogelijke bijwerkingen en actuele informatie over vergoedingen.

blauw_rook_vuur

ADHD en Verslaving

Verslaving en ADHD / ADD gaan vaak hand in hand. Behandeling van ADHD / ADD wordt daardoor nog moeilijker en vice versa. Wij hebben wat informatie over dit onderwerp voor je bij elkaar gezet.

Bekijk de video van onze webinar met verslavingsexpert prof. Wim van den Brink. (okt 2021). Zijn voornaamste advies is dat ADHD medicatie op jonge(re) leeftijd bij veel ADHD’ers het risico op verslaving aanzienlijk beperkt.

In het interview met Tomas (25) over ADHD en verslaving uit Impuls & Woortblind Magazine nr 1 2016 vertelt hij over zijn verslaving aan drank en drugs vanaf zijn 13e. Hij kwam er bovenop, mede dankzij het 12- stappenprogramma. Nu helpt hij andere verslaafden.

Lees hier het artikel ADHD Verslaving uit Impulsief nr. 1, 2012 over ADHD en verslaving: over een aanpak door middel van lotgenotencontact en korte achtergrondinfo over deze veel voorkomende comorbiditeit.

Lees ook het  indrukwekkende verhaal van Carola over haar verslaving en ADHD.

Bekijk de Engelstalige video over ADHD, addiction and substance abuse van Broadcasting ADHD Europe met een internationale expert op dit gebied. TIP: je kunt er zelf Nederlandse ondertiteling bij activeren.

Meldplicht bij ADHD-diagnose NA behalen rijbewijs?

Impuls & Woortblind krijgt vaak de vraag of mensen zich bij het CBR moeten melden wanneer ze de diagnose ADHD/ADD krijgen NADAT ze hun rijbewijs al hebben gehaald. We proberen hier een antwoord op die vraag te geven.

In Nederland bestaat er geen meldplicht voor wijzigingen in de gezondheidstoestand die van invloed (kunnen) zijn op de rijgeschiktheid. Niet voor patiënten en niet voor artsen. Het valt onder de eigen verantwoordelijkheid van de weggebruiker.

Bron: CBR – informatie voor artsen

U heeft een geldig rijbewijs en twijfelt of u nog in staat bent om veilig te rijden, bijvoorbeeld omdat uw medische situatie is veranderd. In dat geval is het belangrijk om te laten beoordelen of u inderdaad nog gezond genoeg bent om veilig te kunnen rijden en aan het verkeer deel te nemen.

Bron: CBR – Twijfel aan rijgeschiktheid

Ben ik verplicht om ADHD of ADD te melden bij het CBR?

Bij het invullen van een Gezondheidsverklaring is het verplicht deze naar waarheid in te vullen. U vult een Gezondheidsverklaring in wanneer u uw rijbewijs gaat halen en bijvoorbeeld wanneer uw rijbewijs verlengd moet worden op of na uw 75ste verjaardag. Krijgt u de diagnose na het halen van uw rijbewijs en voor de verlenging op of na uw 75ste verjaardag, dan hoeft u geen Gezondheidsverklaring in te vullen. Het is wel belangrijk dat uw symptomen worden behandeld bijvoorbeeld met medicijnen of therapie. Zodat u uzelf en anderen niet in gevaar brengt als u de weg op gaat. Twijfelt u en wilt u zeker weten dat u verantwoord de weg op kunt? Bespreek dit dan met uw arts of vul de Gezondheidsverklaring in.

Ben ik verzekerd als ik niet aan het CBR doorgeef dat ik ADHD of ADD heb?

Als u een ongeval veroorzaakt en u niet heeft gemeld dat u ADHD of ADD heeft, kan het zijn dat uw verzekering de schade niet vergoedt. Neem contact op met uw verzekeraar of bekijk de polisvoorwaarden om te kijken of dit in uw geval zo is. U kunt bespreken dat u ADHD of ADD heeft en of dit gevolgen heeft voor uw verzekering.

(bron: CBR – Wanneer geef ik door of ik ADHD/ADD heb?)

Je had al ADHD, alleen nog geen diagnose

Er is geen meldplicht, getuige bovenstaande informatie. Stel: jij twijfelt helemaal niet aan je rijgeschiktheid. Je had de ADHD tenslotte al. Alleen nog geen diagnose. Dus je medische toestand is alleen op papier veranderd. Bovendien rijd je alleen maar beter met medicatie -als je die gebruikt. Dan lijkt er geen enkele reden om bij een verlenging van je rijbewijs te melden dat je ADHD hebt.

Hoe zit het met mijn verzekering?

Stel: je weet zeker dat je aan bovenstaande 3 voorwaarden voldoet. Of: je hebt ziekte-inzicht maar gebruikt geen medicatie. Je vindt jezelf dus geschikt, er is geen meldplicht, dus je meldt je ADHD niet. Kun je dan in de problemen komen als je bij een ongeluk betrokken raakt en de verzekering moet gaan uitkeren?

Deze situatie heeft zich – voor zover wij weten- nog niet voorgedaan. We hebben gebeld met de klantenservice van FBTO (autoverzekering) en daar kwamen twee dingen heel duidelijk uit:

  1. Een autoverzekeraar mag NOOIT in jouw medisch dossier kijken. Hij kan dus niet weten/erachter komen dat jij ADHD hebt.
  2. Er is geen meldplicht voor AD(H)D als de diagnose NA het behalen van het rijbewijs is gesteld. Dus heb je gewoon een geldig rijbewijs. Alleen als overduidelijk aantoonbaar is dat jouw ADHD de oorzaak was van het ongeval, kan dit invloed hebben op de uitkering van de verzekeraar. En die kans is minimaal. Zeker als je geen medicatie gebruikt en normaal rijgedrag hebt.

Gebruik je wél medicatie, dan kan die bijvoorbeeld in je tas zitten tijdens een ongeluk. Dat maakt het al weer iets ingewikkelder. Want verzekeraars zullen, zeker bij hele hoge bedragen, misschien toch hun best doen om wél aantoonbaar te krijgen dat jouw ADHD de oorzaak was. Daarom nog een paar tips:

Overleg met je arts en laat dit optekenen

Het CBR werkt aan meer duidelijkheid op dit gebied. Tot die tijd kunnen we alleen dit advies geven:
1) Bespreek met je arts of je nog goed in staat bent te rijden (meestal zelfs beter mbv medicatie) en laat dit evt optekenen. Of schrijf het zelf en vraag hem/haar dit te ondertekenen. Dan sta je ook stevig als je onverhoopt ooit bij een ongeluk betrokken raakt.

2) Mocht je arts niet iets willen ‘verklaren’ over jouw rijvaardigheid, wat vaak het geval is, vraag hem/haar dan om in elk geval kort te noteren dat je medicatie gebruikt en dat die een positief effect heeft op jouw concentratie en algemeen functioneren. Of stel het zelf op en vraag hem/haar dit te ondertekenen.

3) Gebruik je geen medicatie, dan kun je eventueel ook je (huis)arts vragen een briefje op te stellen of te ondertekenen als jij goed genoeg functioneert zonder medicatie.

Twijfel je zelf? Dan toch beter melden bij het CBR

Heb je zelf het idee dat jouw AD(H)D of je medicatiegebruik wel een negatief effect heeft op je rijvaardigheid? Of wil je elk risico uitsluiten dat je AD(H)D ‘uitkomt’ bij een ongeluk met een kans dat je toch in de problemen komt qua verzekering? Dan is het verstandiger om wel een Gezondheidsverklaring in te vullen en te melden dat je ADHD hebt en/of medicatie gebruikt. Er volgt dan een – zelf te betalen- rijbewijskeuring.

ADHD – Wat zijn de kenmerken?

Volwassenen met ADHD hebben vanaf de vroege jeugd vaker en sterker dan gemiddeld last van aandachts- en concentratieproblemen, impulsiviteit, moeite met sommige executieve functies en hyperactiviteit. (meer…)

ADHD/ADD en Relaties

Samenleven met een ADHD’er heeft voordelen: saai is het nooit. Maar vaak komt de relatie toch onder druk te staan. De partner zonder ADHD heeft het gevoel voor alles te moeten opdraaien, de ADHD’er voelt zich onbegrepen. Verwijten stapelen zich op. Hoe kom je hier weer samen uit?

Video ADHD en relaties

In Jasper’s Real Life – Snelkookpan maken we een dag mee van Jasper. Hij bereidt zich voor op een fantastische avond met z’n vriendin om hun 8 jaar samenzijn te vieren, maar met ADHD in het spel gaan dingen niet precies zoals gewenst. Heel herkenbaar voor velen.

Hulp voor Relaties en ADHD

Om beter elkaar te kunnen begrijpen en dus meer rust en stabiliteit in hun relatie te creëren, zouden Jasper en zijn vriendin relatietherapie kunnen proberen. Het leert je om beter naar elkaar te leren luisteren en beter te communiceren, want met beter communicatie kun je veel ADHD-relatie problemen voorkomen!

In ADHD in je relatie lees je een interview met relatietherapeut Theo van Eeden bij PsyQ in Den Haag.

Lees ook het artikel over ADHD en seksualiteit.

Bekijk de webinar over ADHD en relaties (in het Engels) met ADHD-expert Ari Tuckman uit de VS.

Als het echt mis gaat en je partner met ADHD gewelddadig wordt

ADHD is een vaak gemiste diagnose bij partnergeweld. Zo blijkt uit onderzoek van Nannet Buitelaar, forensisch psychiater en ADHD-specialist bij de Waag. Wees alert op ADHD, is haar pleidooi in dit artikel. Want als er ADHD speelt en je neemt dit mee in de behandeling, dan is de kans op succes groot. Heftig thema denk je. Klopt. Maar toch even doorlezen. Want er staan ook zinnige dingen in voor ‘gewone’ ADHD’ers die (te) vaak ruzie hebben.

Op onze Ledenvoordeelpagina vind je een aantal (ervaringsdeskundige) professionals. Sommigen van hen kunnen je ook helpen met relatieproblemen en ADHD/ADD.

 

ADD: het brave zusje van ADHD

Hoe zit het nu met de verschillen tussen ADHD en ADD? Want ADD is meer dan ADHD zonder H. Hoe ziet ADD in de praktijk er dan uit? Onzichtbaar: het clichébeeld van het dromerige kind op school, dat niemand tot last is. Maar er zijn meer verschillen. ‘ADD’ers zijn denkers, ADHD’ers doeners’.

Tekst: Julie Houben

En juist die onzichtbaarheid heeft grote gevolgen. Age Smilde, psychiater gespecialiseerd in ADD en ADHD: “Als zo’n kind niemand tot last is, maar wel slim -wat vaak samen lijkt te gaan met ADD-, compenseert het dit gebrek aan concentratie met zijn intelligentie en rolt die school wel door, vaak op een wat lager niveau. Maar uiteindelijk breekt die moeite met concentratie je toch op, want het kost een berg energie om jezelf alsmaar bij de les te houden en steeds het gevoel te hebben dat er meer in zit dan eruit komt.”

Lange zoektocht

Smilde is er van overtuigd dat er nog steeds heel veel mensen rondlopen met klachten als een burn-out, depressiviteit, angst, dwangstoornissen, of al jarenlange vage vermoeidheidsklachten, die eigenlijk ADD hebben: “Heel typerend voor volwassenen bij wie ik ADD vaststel, is dat ze vaak al een lange zoektocht achter zich hebben naar wat er nu precies aan de hand is. De problemen zijn letterlijk onzichtbaarder dan bij ADHD en dat vertaalt zich ook naar binnen: ADD’ers begrijpen zichzelf vaak minder goed dan mensen met ADHD. Daarnaast zijn meestal extreem zelfkritisch: er lijkt immers niets aan de hand en tóch functioneren ze niet.” Wat dat betreft hebben ADHD’ers ergens wel een voordeel: ze ‘lopen eerder tegen de lamp’ door hun externe onrust en kunnen daardoor eerder met hun problemen aan de slag.

ADHD’ers zijn doeners, ADD’ers zijn denkers

Zijn er meer verschillen? Volgens Smilde wel: “ADD’ers denken en dubben eindeloos, maar komen vaak niet tot concrete actie. ADHD’ers beginnen juist impulsief aan van alles, maar maken niks af.” De ‘doeners’ tegenover de ‘denkers’. De groepen die hij een tijd heeft begeleid samen met Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige Arjen Meinsma, hebben ze uiteindelijk ook in tweeën gedeeld. De ADD’ers voelden zich een beetje overschreeuwd.

Volgens de psychiater werkt zelfs medicatie anders bij beide stoornissen. “Ik heb inmiddels zoveel ADD’ers gezien, waarbij Ritalin in de loop van de dag een soort motorische onrust geeft, dat ik eigenlijk standaard Dexamfetamine voorschrijf. Dat geeft deze bijwerking niet, is mijn ervaring.”

Werkgeheugenprobleem

Adele Diamond, een Canadese gedragswetenschapster, deelt de bevindingen van Smilde. Volgens haar is er dan ook wel degelijk sprake van twee wezenlijk andere beelden. Bij ADHD zit het kernprobleem in de slechte werking van de rem (response inhibition,) met impulsiviteit en externe onrust als gevolg. Bij ADD veel meer in het werkgeheugen, met juist traagheid en besluiteloosheid als gevolg. Ook lijken er ook andere hersendelen betrokken, evenals andere genen, en zijn er verschillen in comorbiditeit bij beide varianten, aldus Diamond. In een wetenschappelijk artikel* waarin zij deze visie onderbouwt, staat een helder overzicht van de verschillen tussen beide, waarin veel ADD’ers zich wellicht zullen herkennen. Andere wetenschappers wijzen er op, dat recenter onderzoek naar ADHD-genen (het onderzoek van Diamond dateert uit 2005), inmiddels heeft laten zien dat er geen bewijs is voor verschillende onderliggende genen, en dat ook het eventuele verschil in hersendelen niet goed te onderzoeken is tot op heden. Daarom blijft ADD in de DSM toch een subtype van ADHD en heeft het tegenwoordig niet eens meer officieel de naam ‘ADD’.

Intellectueel imago

Maar dan wel een subtype met een wezenlijk ander temperament. Met – voor een deel- andere bijbehorende problemen en kwaliteiten. ADD’ers hebben bijvoorbeeld de naam intelligent en intellectueler te zijn dan ADHD’ers. Ook dat kan Smilde beamen, maar hij heeft er ook een verklaring voor: “ADD’ers zijn, door de afwezigheid van motorische onrust, net wat beter in staat om concentratieproblemen te compenseren en zo toch die school- of studieboeken door te ploegen. ADHD’ers zijn misschien net zo intelligent, maar het zijn meer ‘praktijkmensen’: boekenkennis gaat er moeilijk in. Maar ze maken zich nieuwe dingen vaak razendsnel eigen. Het bekende type dat het nooit tot baas heeft kunnen schoppen, maar wel voortdurend zijn baas verbetert, omdat hij dingen snel doorziet.”

ADD’er mist de ‘drive’ van een ADHD’er

Dat intellectuele imago dat bij ADD hoort, zorgt volgens Arjen Meinsma overigens wel voor een groeiende populariteit van de diagnose: “Als mensen dan toch een concentratiestoornis hebben, dan liever die. Daar kun je mee voor de dag komen. En dat is niet helemaal terecht, want waar een ADHD’er vaak ambitieus en gefocust kan zijn, en het daardoor ver kan schoppen als hij zijn energie goed inzet, heeft een ADD’er veel meer moeite met zich echt ergens toe te zetten. Hij mist de ‘drive’ van de ADHD’er.”

Als kind al dromerig

Nu is het zo, dat bij veel mensen met ADHD, die hyperactiviteit er soms nooit geweest is en in de meeste gevallen in elk geval op volwassen leeftijd wel verdwenen is. Hoe weet je dan of er sprake is van ADD of ADHD? Of kun je ook ADHD hebben als kind, en als volwassene ADD? Volgens Smilde niet. “De echte ADD’er was als kind al dromerig. Ik geloof niet zo in de rustig geworden ADHD’er. Als je goed doorvraagt, zit er van binnen vaak nog een enorme onrust of zijn er lichamelijke klachten als gevolg van het onderdrukken ervan. Bij ADD’ers beperkt die onrust zich echt tot het hoofd.”

Voor Smilde en Meinsma zijn de verschillen heel helder, zo blijkt wel. Ook al zijn die nog niet wetenschappelijk aan te tonen, althans niet op een manier die breed geaccepteerd wordt, voor hen is het evident. “Het is zoals Cruijff zegt”, concludeert Smilde: ‘Je gaat het pas zien als je het door hebt’. En dan is het ook heel duidelijk.”

*Lees het artikel van Adele Diamond over de verschillen tussen ADD en ADHD. (Engelstalig). Op pag 4 staat een mooi overzicht van de verschillen.

Hoe zit het nu met dat brave zusje?

Omdat ADD niet gepaard gaat met druk en/of impulsief gedrag, is het in de kindertijd dus makkelijk over het hoofd te zien. Met alle gevolgschade van dien, die bij ADD’ers bovendien ook vaak ‘naar binnen slaat’, in de vorm van angst-, dwang-, vermoeidheids- of depressieve klachten. ‘Niemand heeft last van mij’, lijkt er onzichtbaar op het voorhoofd van een ADD’er te staan. Zijn het eigenlijk ook vaker meisjes? Die zijn tenslotte ook van nature wat rustiger.

Gigi van de Loo, kinderpsychiater bij Karakter Nijmegen:
“Of het echt zo is, weet ik niet. ADD wordt wel vaker bij meisjes dan bij jongens gediagnosticeerd. En ik merk dat er de laatste tijd een voorkeur is bij ouders, voor de ‘brave’ diagnose ADD. Dat geldt voor jongens en meisjes. Daarmee wordt het ongemerkt een tegenpool van het klierige broertje ADHD. Wat niet echt fijn is voor het imago van die laatste, vooral als je bedenkt dat het overgrote deel van de mensen met een concentratiestoornis toch die H erbij heeft. Meisjes zijn nu eenmaal vaak anders druk dan jongens; kletsen veel of frummelen met dingen. En ze hebben vaak meer de neiging zich aan te passen aan wat bijvoorbeeld de juf van hen vraagt. Dus ze onderdrukken hun fysieke onrust wat beter. Maar dat maakt ze nog niet meteen ADD’er.”

Bovenstaande is een (minimaal) bewerkte versie van een artikel uit de Impulsief, april 2011. Lees hier het oorspronkelijke artikel

Succes verhalen ADHD en ADD

Je hebt ADHD of ADD, nou en? Dat kan je een boel opleveren, als je weet hoe dat bij jou precies werkt.
Op deze pagina lees je succesverhalen van mensen met ADHD/ADD.

Ginny Ramkisoen: creatieve duizendpoot met ADHD

Ginny Ramkisoen (36) kreeg op haar 30e de diagnose ADHD. Dat verklaart haar allesbehalve vlekkeloze school- en studietijd. Inmiddels is ze bekend vanwege haar succesvolle vacaturewebsite, werkt ze als creative consultant en is ze bezig met haar tweede boek. Ze vertelt in Impuls & Woortblind Magazine hoe ze iedere keer weer nieuwe kansen ziet en hoe ze omgaat met haar ADHD.

Werken met ADD – even weg uit de bovenkamer

Paul heeft ADD, zo ontdekte hij pas op zijn 54e. Hij was blij dit eindelijk te weten. Want op werkgebied ging het niet allemaal even soepel. Hij vond zijn nieuwe draai en in 2015 vertelde hij in Impuls & Woortblind Magazine wat voor hem wel werkte. In 2020 spraken we hem nog eens. Zijn keuze bleek een schot in de roos. Lees hier zijn verhaal uit 2015 en 2020.

Dennis Weening over zijn serie ADHDDennis

Dennis Weening maakte in 2020 een geweldige serie over zijn eigen ADHD-zoektocht. Mooi voorbeeld van iemand die succes heeft ondanks én dankzij zijn ADHD. Lees ook het interview met Dennis Weening over wat hij leerde over (zijn) ADHD door het maken van de serie. Zijn mooiste inzicht: “Wat echt indruk maakte was Regilio Tuur mij vergeleek met een hele lekkere biefstuk in een sjiek restaurant. Alleen het bestek ontbreekt. En dan kun je niets met die biefstuk, ook al is hij nog zo goddelijk lekker. Zorg dus dat je je bestek op orde hebt als ADHD’er.”

Onderneemsters met ADHD in gesprek

Antonia is een jonge onderneemster met ADHD. Een stoere dame, die succesvol is in haar werk én in haar gevecht om een arbeidsongeschiktheidsverzekering te krijgen, ondanks haar ADHD.

Doriene van Luttervelt, coach voor ondernemers met ADHDén zelf onderneemster met ADHD, heeft haar geïnterviewd. Over haar leven en werk met ADHD en haar strijd tegen de verzekering.

 

 Horecamagnaat Chiel Jongejan heeft ADHD

Chiel Jongejan is een zeer succesvolle horecaondernemer met ADHD. Hij heeft de gouden formule van de Apres Skihut in Rotterdam bedacht.

Hij werkt graag met ADHD’ers, omdat ze zeer geschikt zijn voor de horeca. We hebben hem geïnterviewd over zijn leven, met pieken en dalen, in Impulsief nr 4, 2011.

Succes met je ADHD

cover succes met je adhd!Een must voor iedereen met ADHD, dit tweede boek van ervaringsdeskundige Remko Iedema. In gesprekken met ADHD’ers en mensen die beroepsmatig met ADHD bezig zijn, komt de veelzijdigheid van wat ADHD is en welke impact het kan hebben, volledig tot licht/zijn recht. Met die kanttekening, dat bewust is gekozen voor een focus op het positieve. Alle geïnterviewden zijn behoorlijk in het reine met hun ADHD. Zij plukken inmiddels bewust de vruchten ervan en hebben leren omgaan met de zwakke kanten die erbij horen. Bijzonder is de veelheid aan ‘reddingsboeien’ die in het boek naar voren komen: de één ontspant zich met powernaps, meditatie of sport, de ander leunt op een partner die haar in al haar facetten waardeert en steunt. Medicatie is voor sommigen een essentieel hulpmiddel, voor anderen ‘de hel’. Het boek leest als een trein en levert in de zeer toegankelijke vorm van interviews een schat aan informatie en inspiratie op, ook voor lezers die nog niet weten wat ze met de diagnose aan moeten.

Heb je een vermoeden dat jij ADHD of ADD hebt?

Heb je een vermoeden dat jij ADHD of ADD hebt? Dan kun je via je huisarts vragen om een doorverwijzing voor het stellen van een eventuele diagnose. Ook voor je kind met (een vermoeden van) ADHD begin je bij de huisarts. Die kan vaak zelf al veel doen.

Online toolkit met info over alle behandelopties voor ADHD

Bij een vermoeden van ADHD zoek je informatie en uiteindelijk hulp. Maar welke behandelopties zijn er eigenlijk voor ADHD? En wat past het beste bij jou? Het is fijn als je daar zicht op hebt als je tegenover een zorgverlener zit. Zo kun je samen beslissen over jóuw behandeling.
Om je daarbij te helpen is er de online Toolkit Samen Beslissen bij ADHD voor volwassen. Als je die goed doorneemt voordat je naar jouw ggz-intake gaat, helpt dit jou bij het meebeslissen over wat voor jou werkt qua behandeling.

Waar kun je terecht voor diagnostiek en behandeling?

De meeste grote GGZ-instellingen hebben ook een programma voor volwassenen met ADHD/ADD en hebben informatie over hun behandelaanbod voor ADHD/ADD op de website staan. Verder zijn onderstaande websites nog handig:

ADHD Netwerk – adressenlijst

Bij het ADHD Netwerk zijn ADHD-professionals door het hele land aangesloten. Je vindt hiervan een handig overzicht in de adressenlijst van het ADHD Netwerk.

Hierin kun je zoeken op type hulpverlener en locatie. Veel van de aangesloten behandelaren zijn overigens kinder- en jeugdpsychiaters of psychologen.

Naast de grotere instellingen vind je ook de vrijgevestigde specialisten op het gebied van ADHD in bovenstaande adressenlijst. Bij die laatsten heb je soms kans sneller aan de beurt te zijn.

PsyQ, ADHD bij volwassenen

De GGZ-instelling PsyQ heeft een uitgebreid behandelprogramma voor volwassenen met ADHD en heeft vestigingen door het hele land. Naast informatie over diagnostiek en behandelaanbod vind je hier ook veel algemene informatie over ADHD en ADD.

ADHDcentraal

Ook de GGZ-instelling ADHDcentraal heeft vestigingen op vele plekken in het land. Zij doen diagnostiek in één dag waarbij de Qb-test (om te kijken welk effect medicatie op jouw concentratieproblemen heeft) een vast onderdeel is.
Wanneer je via Impuls & Woortblind bij ADHDcentraal terecht komt, krijg je het eerste jaar lidmaatschap van onze vereniging gratis. Kijk hiervoor op Ledenvoordeel.

Als je kind ADHD of concentratieproblemen heeft

Kinderen met ADHD of concentratieproblemen kunnen vaak prima door de huisarts worden geholpen. Vaak met hulp van de POH-ggz praktijkondersteuner. Lees hier hoe dat werkt en hoe fijn dat is voor je kind en jou zelf.

Jaarcongres Impuls & Woortblind – Neurodiversiteit in leren en werken

Jaarcongres – 2 november 2018, Nijkerk

Neurodiversiteit in Leren en Werken

Kansen en bedreigingen voor gezond en vitaal leren en werken

Het tweede congres over het thema neurodiversiteit was wederom een groot succes. Sprekers vanuit de werelden van werk, onderwijs en gezondheid vulden elkaar aan met informatie en vooral concrete en inspirerende good practices. Praktijkvoorbeelden over hoe je vooral de kansen van neurodiversiteit benut en de bedreigingen op tijd signaleert en samen aanpakt.

Lees HET VERSLAG over het congres van Naomi Kennedie.

In het programma hieronder vind je de presentaties in PDF van alle plenaire sprekers en de workshops.

09.15 – 10.00 u

Inloop

10.00 – 10.15 u

Opening door dagvoorzitter Geo van Dam met interview met Rob Pereira, voorzitter I&W

10.15 –11:00 u

‘Arbeid als medicijn’: Rol van werk bij gezondheid en herstel
Ard van Oosten, psychiater, bedrijfskundige, onderzoeker en lid van het convenantteam UWV GGZ

11.00 – 11.20 u

Pauze

11.20 – 11:50 u

Omgaan met talenten
Monique Blom, Sr. Dienstenmanager & Voorzitter ADAPT (Autisme, Dyslexie, AD(H)D Politie Talenten) Nationale Politie

11.50 – 12.50 u

Workshop ronde A

UITGEVAL–
LEN
Docenten met dyslexie
Nel Hofmeester
Verborgen Schatten

Is het leerrecht het antwoord op uitsluiting?
Katinka Slump
Advies Onderwijsrecht

De juiste match: een sleutel tot succes! (deel 1)
Jos van Rooijen Bedrijfsarts Arbo Unie en Ardine Korevaar Arbeids- en Organisatiepsycholoog, European Brains at Work

Conflictinnovatie: Benut de verschillen in denken
Ido van der Waal
Founder Bijzondere Breinen en Arbeidsmediator

12.50 – 14.15 u

Lunch en netwerken

14.15 – 15.15 u

Workshop ronde B

UITGEVAL-
LEN
Coach, als spin in het web
Inge Thuys
Wellantcollege mbo (AOC)

Dyslexie in het hoger onderwijs: studeren vanuit je kracht?
Marzenka Rolak
Dyslexie Centrum Rotterdam

De juiste match: een sleutel tot succes! (deel 2)
Jos van Rooijen Bedrijfsarts Arbo Unie en Ardine Korevaar Arbeids- en Organisatiepsycholoog, European Brains at Work

UITGEVALLEN
Neurodiversiteit bij studenten in de universiteit
Mariëtte de Graaf
Stafadviseur Integrale Veiligheid UvA

15.15 – 15.35 u

Pauze

15.35 – 16.05 u

Werkwaarden voor volwassenen met dyslexie
Joost de Beer, Hoofddocent Logopedie en Onderzoeker Lectoraat Arbeid en Gezondheid, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN)

16.05 –16.35 u

Neurodiversiteit vanuit evolutionair perspectief
Witte Hoogendijk, psychiater, hoogleraar en hoofd afd. Psychiatrie Erasmus MC

16.35 –16.50 u

‘Oogst van de dag’ / wat hebben we van elkaar geleerd?
Afsluiting door Geo van Dam

16.50 – 17.45 u

Borrel / Netwerkmoment

AVG
Bij inschrijving gaan deelnemers akkoord met het maken én gebruiken van foto/videomateriaal voor website, magazines, social media en dergelijke.

Medicatie bij ADHD

Naar het effect van medicatie, en dan vooral methylfenidaat, is veel onderzoek gedaan. Bij ongeveer 50-70% van de kinderen en volwassenen is methylfenidaat (merknaam Ritalin) effectief, zolang de medicatie wordt ingenomen. Methylfenidaat onderdrukt de kernsymptomen van ADHD -concentratieproblemen, impulsiviteit en onrust in het hoofd als meest belangrijke bij volwassenen- en zet als het ware ‘de rem aan’. Methylfenidaat is een stimulantium, net als dextro-amfetamine. Daarnaast wordt het middel atomoxetine ook steeds meer bij volwassenen voorgeschreven.

Vaak wordt bij de diagnose aangeraden in elk geval medicatie te proberen. Idee is dat het dan ook gemakkelijker is om jezelf bij de les te houden in het traject van coaching en/of gedragstherapie, dat in principe een vast onderdeel van de behandeling is.

Informatie over ADHD-medicatie en hoe er mee om te gaan

In de Folder ADHD/ADD Medicatie in Nederland vind je uitgebreide informatie over verschillende vormen van medicatie.

Bijwerkingen van ADHD-medicatie

ADHD-medicatie geeft veel problemen met bijwerkingen. Dit blijkt uit een enquête die in juni 2015 door Vereniging Impuls&Woortblind samen met Bijwerkingencentrum Lareb is gehouden onder 848 gebruikers van ADHD-medicatie die 16 jaar en ouder waren.

Van volwassen gebruikers van ADHD-medicatie geeft 75% aan weleens bijwerkingen te ervaren. De meest genoemde bijwerkingen staan in de bijsluiters. In het algemeen geven de respondenten aan positieve effecten te ervaren van de geneesmiddelen op hun klachten. Het ervaren van bijwerkingen of onvoldoende effect kunnen redenen zijn om met de medicatie te stoppen.

Lees hier Ons onderzoek naar de bijwerkingen van medicatie.

Lees ook de Blog van Anne-Marie Sijpheer over haar ervaring met bijwerkingen.

ADHD en hersenverschillen

Zoals beloofd een toelichting van onderzoekster Martine Hoogman op haar onderzoek naar de hersenverschillen bij ADHD. Ze geeft o.a. antwoord op:

  • wat betekent dit voor volwassenen met ADHD?
  • is er ook gekeken naar ADD?
  • de kritische vragen die er op het onderzoek gekomen zijn.
Veel studies met kleine groepen

Er zijn al veel hersenstudies over ADHD gepubliceerd, en ze hebben allemaal hun individuele bijdrage geleverd aan de wetenschap. Maar omdat hersenonderzoek duur is, zijn de onderzoeksgroepen vaak klein, en daardoor worden soms effecten gemist. Daarnaast worden veel verschillende methodes gebruikt om de gegevens te analyseren, en dat maakt het vergelijken van de studies lastig. Hierdoor zijn inconsistente uitkomsten in de literatuur te vinden en bestaat er nog steeds vrij veel onduidelijkheid over de neurobiologie van ADHD.

Expertise delen

Om de neurobiologie beter te kunnen begrijpen, hebben we de ENIGMA-ADHD werkgroep opgericht. Dit is een samenwerking van de meeste vooraanstaande psychiaters, neurowetenschappers, psychologen en genetici op het gebied van ADHD over de hele wereld, die het doel heeft om expertise te delen en bestaande data uit eerdere onderzoeken opnieuw te analyseren en vervolgens te combineren. Op deze manier kunnen we de hersenen van zeer grote groepen mensen onderzoeken en nauwkeurigere uitspraken doen over effecten van ADHD op de structuur van het brein op verschillende leeftijden. Het eerste artikel van onze ENIGMA-ADHD werkgroep werd vorige week gepubliceerd in het vooraanstaande blad The Lancet Psychiatry en kreeg veel aandacht in de media.

Samenvatting van de resultaten

Wij onderzochten 7 verschillende hersengebieden in het binnenste gedeelte van het brein, onder de hersenschors (subcorticale gebieden), en vonden dat 5 van de 7 bij mensen met de diagnose ADHD kleiner van volume waren, vergeleken met mensen zonder ADHD. De amygdala, gebieden in het striatum (accumbens, caudate nucleus en putamen) en de hippocampus waren ongeveer 1% kleiner bij mensen met ADHD. Die verschillen waren het sterkst aanwezig in de kindertijd, en bij de volwassen groep waren die verschillen niet meer significant.

Daarnaast keken we naar het effect van de aanwezigheid van comorbide stoornissen (stemming en angst stoornissen, en verslaving) en van medicatie (stimulantia). Geen van beide leek effecten te hebben op het brein. We vonden ook geen effect van de ernst van ADHD, het aantal symptomen, op het brein. Eerder was er al wel een verband gevonden tussen de ernst van ADHD en hersenstructuur, maar dit was op een andere plaats in de hersenen, de cortex (Shaw, AMJP, 2011).

Emotieregulatie

Als we onze resultaten vergelijken met onderzoek bij andere psychiatrische stoornissen dat op dezelfde manier is uitgevoerd, dan zien we vergelijkbare effecten op het volume. De locatie van de effecten in het brein vertonen overeenkomsten met andere aandoeningen (bijvoorbeeld wordt een kleinere hippocampus ook gezien bij depressie, schizofrenie, en bipolaire stoornis), maar er lijken ook verschillen te zijn. Vergeleken met eerder onderzoek in kleinere groepen zijn met name de bevindingen voor de amygdala en de hippocampus nieuw. De amygdala is een interessante structuur, omdat ze betrokken is bij het verwerken van emoties. Emotieregulatie is vaak een probleem bij mensen met ADHD, maar tot nu toe is hier nog maar weinig onderzoek naar gedaan. Ook de hippocampus is interessant, omdat hier taken als geheugen, maar ook emoties worden gereguleerd.

Wat betekent dit?

(meer…)

Onze Contactpersonen en cliëntondersteuners

De (telefonische) contactpersonen van Impuls & Woortblind zijn vrijwilligers, die kennis hebben van een of meer specifieke onderwerpen.
Onze clïentondersteuners hebben een algemene training gevolgd om je op weg te helpen in je zoektocht naar de juiste hulp.

Een vraag over ADHD, ADD, dyslexie of dyscalculie?

Wat is je vraag en wie kan jou het beste helpen? Kies een van de volgende pagina’s voor meer informatie over onze contactpersonen en cliëntondersteuners en hun expertise:

Contactpersonen ADHD en cliëntondersteuners
Contactpersonen ADD en cliëntondersteuners
Contactpersonen dyslexie en cliëntondersteuners
Contactpersonen dyscalculie en cliëntondersteuners

Voor vragen over dyslexie kun je ook contact opnemen met onze Dyslexielijn.

Hieronder vind je onze contactpersonen ook in een lijst. Voor sommigen werkt dit beter.

Contactpersoon Telefoon Email Onderwerp Opmerkingen
Rob Pereira –  [email protected] ADHD en medicatie
Mirjam Roemeratoe 06 51757292 AD(H)D, dyslexie, comorbiditeiten ma,di,wo, do van 18.30 tot 20.00 uur of via Whatsapp
Felice Visser 0647903326  [email protected] ADHD, ADD, Relatie, Passend Onderwijs Email heeft voorkeur
Arda Nieboer 0651114942  [email protected] ADHD, ADD, Jong volwassenen
Emmy Hendriks 0630634381 [email protected] ADHD, ADD
Naomi Huygen 0624276178  [email protected] ADHD, ADD, Jong volwassenen
Julie Houben 0332473484 [email protected] ADHD en verzekeringen Thema’s: AOV, verzekeringsdiscriminatie
Julie Houben 0332473484 [email protected] ADHD en rijbewijs
Arda Nieboer 0651114942  [email protected] ADHD, ADD, Werk, Pesten
Roelf Renkema 0642330373 [email protected] Leven met ADHD
Eelco van Heijzen – [email protected] AD(H)D ouderen, verslaving
Ingrid Schorsch 0622715024 [email protected] dyslexie, studie, werk neurodiversiteit
Karin Jahromi 0653356712 [email protected]  dyslexie en onderwijs o.a. passend onderwijs, PO en VO
Jacqueline Bosman-Besemer 0628069154 dyslexie en onderwijs
Jeannet Uiterwijk  [email protected] dyscalculie Coach (o.a. NLP en Davis-methode)
V. van Randwijck  [email protected] dyscalculie Ervaringsdeskundige
Karin de Jager 0623406568  [email protected] dyslexie bij volwassenen

 

Mis je een onderwerp en heb je er zelf (veel) kennis van of ben je ervaringsdeskundige, meld je dan aan via [email protected] en vermeld erbij wanneer en op welk telefoonnummer je bereikbaar bent.

Carola over haar verslaving aan cocaïne en haar ADHD

Carola heeft alles: een mooie baan, een lieve zoon van 8 en een prima relatie. Maar ze kan de verleiding naar meer spanning niet weerstaan. Een eerste ervaring met cocaïne smaakt naar meer. Dat ze er rustig van wordt in haar hoofd in plaats van ‘strak en opgepept’ vindt ze wel vreemd. Maar het voelt geweldig!

Verslaafd geraakt

Langzaam raakt ze ernstig verslaafd en glijdt af. Ze raakt haar baan en zelfs haar huis kwijt en haar zoontje moet bij haar ouders gaan wonen. Hoe loopt dit af?

Erachter komen dat het aan ADHD ligt

Het bijzonder indrukwekkende verhaal van Carola  is te lezen in de Margriet. En ja, het loopt goed af. En hoe! Carola meldt zich na een jaar diepe ellende aan voor hulp en daar blijkt dat ze ADHD heeft. De weg naar boven kan beginnen.

 

Zelf keuringsarts kiezen bij eerste keuring

Vanaf 1 september 2014 is het mogelijk om zelf je keuringsarts te kiezen uit een lijst van het CBR.

Op de site van het CBR lees je een helder stappenplan voor deze procedure.

Mocht je (bijvoorbeeld) naar een goedkopere arts willen, dan moet je hierover contact opnemen met het CBR, zodat jouw dossier naar die arts gestuurd kan worden. Doe dit dus bijtijds!

Goedgekeurd door CBR met ADHD? Geen herkeuring meer!

Per 1 juni 2013 geldt de regeling: als je bij je eerste keuring goedgekeurd wordt, hoef je daarna niet meer gekeurd te worden.

Een rijbewijskeuring volgt automatisch als je één of meer vragen op de Gezondheidsverklaring van het CBR met ‘ja’ beantwoordt. Lees op de website van het CBR hoe het werkt als je ADHD/ADD hebt.

Overigens MAG een keuringspsychiater nog steeds een termijnbeperking van 3 tot 5 jaar geven, bij twijfel. Niet eens met de beslissing van de keuringsarts?

Je hebt altijd recht op inzage in de rapportage. Normaliter wordt dit door de keurend specialist al aangeboden. Mocht dit niet zo zijn, dan kun je de rapportage bij het CBR schriftelijk opvragen. Dit kan door het contactformulier op de website van het CBR in te vullen en daar een verzoek te doen om een kopie van de rapportage.

Of per post:
CBR, medische administratie
Postbus 1062
2280 CB Rijswijk (Zh)

Meer weten?

Hier kun je lezen hoe de regeling rond de rijbewijskeuring er vanaf 1 juni 2013 uitziet. Je vind er ook een schema met hoe het vóór en na die datum geregeld is mbt de keuring.

Hier lees je hoe je zelf je arts kunt kiezen als je de arts naar wie het CBR jou doorverwijst bijv. te duur is of een te lange wachtlijst heeft.

Onderzoek: ‘ADHD medicatie geen schadelijk maar ook geen positief effect’

ADHD-medicatie heeft geen blijvend negatief effect op kinderhersenen, zo blijkt uit Gronings onderzoek van UMCG- promovenda Lizanne Schweren onder 1000 kinderen, waarvan er 400 ADHD hadden. Dat is een positief bericht voor ouders van kinderen die medicatie gebruiken, na de eerdere licht verontrustende berichtgeving over mogelijke veranderingen in het brein door gebruik van medicatie.

(meer…)

Dyslexie van A tot Z. Boek door ervaringsdeskundige: leuk en informatief!

Op zondag 6 november was ik bij de boekpresentatie van Léon Biezeman van zijn nieuwste boek Appzurt. Dyslexie van A tot Z. Het was een heel plezierig en ongedwongen samenzijn van gelijkgestemden in boekhandel Praamstra in Deventer.

Tekst: Karin Jahromi

De locatie zelf is al een belevenis op zich, een indrukwekkend en monumentaal pand. Je voelt als je binnenkomt dat er iets bijzonders staat te gebeuren.

Maar Léon zelf – die je vriendelijk en bescheiden ontvangt – neemt zelf eigenlijk niet veel ruimte in. En dat terwijl hij juist zoveel te melden heeft! Er zijn eigenlijk maar weinig mensen die echt recht van spreken hebben om zich direct te richten tot de groep kinderen met dyslexie. Léon is wat mij betreft echt zo iemand. De meesten doen dit toch vooral vanuit een afstandelijke en wetenschappelijke positie. Met Léon is dat anders.

Léon Biezeman is nu 49 jaar. Een volwassen man dus. Maar zodra hij gaat spreken over de dyslexie in zijn leven, hoor je direct het jongetje in hem. De leerling die hij was in de klas en het kind bij zijn moeder thuis. Dat is een essentieel gegeven, want naar die herkenning, die connectie, zijn veel dyslectische kinderen en hun ouders naar op zoek. En Léon is absoluut wars van enige pretentie. Hij is authentiek en laagdrempelig. Daarmee een heel goede ambassadeur voor kinderen met dyslexie.

Ik vind het dan ook best voor de hand liggen dat hij tijdens deze boekpresentatie zijn oude leraar Nederlands bedankte voor zijn compassie en begrip en zijn moeder voor haar acceptatie zoals hij was en de ruimte die zij hem daarbij heeft gegeven. Daar kunnen wij – ouders van nu met onze torenhoge verwachtingen van onze kinderen – nog een voorbeeld aan nemen.

Het boek Appzurt is een boek geworden – een A tot Z – waarin kinderen en jongeren met dyslexie zich helemaal kunnen herkennen. Maar ook volwassenen zullen er veel van zichzelf in terug kunnen vinden.

Persoonlijk kan ik het boek niet los zien van Léon zelf. Ze versterken elkaar in grote mate. De man en het boek zijn voor mij onlosmakelijk met elkaar verbonden. De mooie en expressieve illustraties zijn van Antonina Kalinina. Bij het boek hoort ook een app met voorleesfunctie en leuke interactieve grapjes.

Karin Jahromi
Werkgroep Onderwijs I & W

Appzurt is verkrijgbaar via Uitgeverij Van Tricht: Prijs: € 12,50 (exl € 1,75 porto)

Congres I & W over neurodiversiteit en werk voorziet duidelijk in grote behoefte

Zoek de ontbrekende puzzelstukjes als het herstel van een werknemer niet opschiet: dat is de eerste overduidelijke take home message die de deelnemers aan het I & W-Congres Investeren in neurodiversiteit op de werkvloer op 4 november 2016 krijgen. En zo volgen er nog een aantal duidelijke punten waaraan gewerkt kan worden. Het goed bezochte congres voorziet overduidelijk in een behoefte. Het besef dat elke bloem iets anders nodig heeft om tot bloei te komen, zoals voorzitter Rob Pereira in zijn openingsverhaal mooi laat zien met een kort filpmje, begint steeds meer te leven. Nu de praktijk nog.

Inspirerend
Dit gaat al heel goed bij een grote onderneming als AkzoNobel. In haar presentatie komt interne bedrijfsarts Marianne Schulpen met een aantal overtuigende voorbeelden van werknemers die vastliepen in hun functie, waarbij uiteindelijk ADD, dyslexie of een andere eigenschap werd geconstateerd. Dit vormde het begin van de oplossing: er kon nu een plan van aanpak gemaakt worden waarbij mensen met kleine of grote aanpassingen in bijna alle gevallen bij Akzo zijn blijven werken, naar ieders tevredenheid. Inspirerend!

Talenten in plaats van beperkingen centraal stellen
Tweede take home massage: we denken nog allemaal te veel in beperkingen in plaats van van talenten. Zoals European Brains@Work* voorziter Geo van Dam treffend zegt: ‘Bedrijven willen niet met mensen met een beperking werken. Het moet over talenten gaan.’ Door te focussen op de beperking, óók in alle voorzieningen en maatregelen, blijft deze kant benadrukt worden, ten koste van de andere kant. Mensen met een zogenaamde beperking hebben ook talenten. Ga daar naar op zoek en geef ze de ruimte! (foto: de ambassadeurs van European Brains@work)

Spagaat
Toch blijft dit een spagaat, omdat talentvolle mensen met ‘bijzondere breinen’ nu eenmaal vaak aanlopen tegen hun ‘anders zijn dan de meesten’, bijvoorbeeld doordat ze problemen hebben met de reguliere manieren van examineren, die steeds vaker digitaal zijn. Ook op het werk. Dit is extra wrang omdat er juist in het onderwijs steeds meer aandacht en acceptatie is rondom neurodiversiteit. Er zijn regelingen en aanpassingen voor leerlingen met ADHD, dyslexie etc en er is extra begeleiding. En je hoeft je er zeker niet meer voor te schamen. Het mag en moet dus wel over de beperkingen gaan, waar het iemand bepekt in zijn of haar mogelijkheden!

Harde overgang van onderwijs naar werk
Hoe anders is dit als je van de middelbare school af komt. In het hoger- en beroepsonderwijs moet je al veel meer knokken om de ondersteuning te krijgen die je soms nodig hebt. En ga je eenmaal werken, dan is het alsof je van de bewoonde wereld in de woestijn terecht komt, aldus een onderwijsmedewerker vanuit de zaal. En dat terwijl er binnen het onderwijs dus al veel kennis is over de verschillende neurodiverse breinen en hoe je hierbij ondersteuning kunt bieden zodat iemand op zijn eigen niveau kan functioneren.
Onderwijs en werk kunnen dus veel aan elkaar hebben, waar deze werelden nu zo gescheiden zijn: een derde belangrijke take home message.

Openheid kan lonen
Stigma komt ook aan de orde: mensen durven nog steeds niet of nauwelijks open te zijn over hun andere brein. Zo vertelt Dorien Verhoeven van Samen Sterk Zonder Stigma. Hoe mooi is dan het verhaal van werkambassadeur Jan Anne Kalkhoven, ADD’er die bij de Belastingdienst werkt. Zijn ‘coming out’ kostte hem eerst bijna zijn baan, maar hij geloofde voldoende in het positieve effect van zijn diagnose: hij snapte nu beter wat hij nodig had om goed te kunnen functioneren. Zijn leidinggevende pakte dit op, en nu is er binnen de Belastingdienst een grotere beweging op gang waarin mensen open zijn over hun bijzondere breinen. Want dit werkt dus!

Op naar diversiteit als norm
Er volgen twee rondes van workshops, die over het algemeen positief gewaardeerd worden. Na de pauze die volgt zit de plenaire zaal nog bijna helemaal vol! Het thema leeft duidelijk. Zo blijkt ook uit de ingebrachte vragen tijdens de afsluitende paneldiscussie. Ook uit deze vragen en opmerkingen blijkt weer: meer kennis en openheid is nodig. Meer uitgaan van diversiteit van mensen zou de norm moeten zijn. Maar hoe doen we dat?

Spijker op zijn kop
Met dit congres in een begin gemaakt. Bedrijfsartsen die hier waren kunnen hun collega’s attenderen op een andere manier van kijken. Bij aanhoudende problemen eerder aan ‘een bijzonder brein’ denken en daarbij ook weten dat er positieve kanten aan dit brein zitten en niet alleen maar beperkingen of risico’s.
“Neurodiverse werknemers kennen vaak hun valkuilen en talenten goed. Als ze hier open over kunnen zijn is dat gunstig voor hun werkgever én henzelf. Neurotypische (‘normale’) werknemers die dit niet allemaal niet weten of verzwijgen, die vormen pas een risico!” Aldus een wakkere deelnemer aan de slotdiscussie, die hiermee de spijker op zijn kop slaat. Een treffende afsluiter.

*Meer over European Brains@work
Dit is een internationaal netwerk van experts, dus ook in Nederland, op het gebied van AD(H)D, dyslexie, dyscalculie, autisme en hoogbegaafdheid. Als ambassadeur bezoeken zij werkgevers om met hen te spreken over medewerkers met ‘special brains’. De bedoeling is werkgevers te ondersteunen bij het begeleiden van dit deel van hun menselijk kapitaal (ongeveer 10%) en de ‘brains’ van deze talentvolle (toekomstige) medewerkers. Zij bieden werkgevers inzicht in signalering van medewerkers met “special brains”, en inventariseren samen met werkgevers wat gedaan kan worden om de kwaliteiten van deze medewerkers optimaal tot hun recht te laten komen.
https://europeanbrainsatwork.eu/

Bedrijfsartsen en andere arbeidsprofessionals die belangstelling hebben voor een bezoek van een ambassadeur of meer willen weten over de thema’s die tijdens het congres aan de orde zijn gekomen, mail ons: [email protected]

Een kijkje in ADHD Café Utrecht

AD(H)D-Café Utrecht – iedere eerste woensdag van de maand:

  • van 21.00 tot 23.00 uur
  • biedt een plek om aangenaam en gelijkgestemd gezelschap te ontmoeten
  • Geeft de mogelijkheid om onderling informatie te delen.
Bekijk de video over ADHD Café Utrecht

Op RTV Utrecht kun je een leuke sfeerreportage bekijken over het goed bezochte ADHD Café in Utrecht, afgewisseld met een informatief interview over wat ADHD bij volwassenen is, met Julie Houben namens (toen nog) Vereniging Impuls.

Kijk hier het gehele filmpje (vanaf 9:05)

Over ADHD, medicatie en de juiste hulp

Ik was 15 toen er in 2006 ADHD bij mij is vastgesteld door een kinderarts in Amersfoort. De aanleiding voor mijn bezoek aan deze arts? Mijn schoolresultaten (4 VWO destijds) gingen bergafwaarts, terwijl ik, naar men zei, zo’n slimme jongen was. Slechts één dag vóór de toetsen, wanneer de druk het hoogst was, kon ik mij concentreren op het huiswerk. De dagen ervoor wilde ik wel heel graag, maar lukte het simpelweg niet.

Indrukwekkend medicatie CV

Mijn moeder was een jaar of wat eerder gediagnosticeerd met ADHD en voor haar vielen de puzzelstukjes op z’n plekje. Ze was nooit verder gekomen dan een HAVO diploma. Met de handen in het haar en het studieboek op schoot, heeft mijn moeder in haar jonge jaren heel wat uurtjes op het toilet doorgebracht, in de hoop dat ze zich nu eindelijk eens kon concentreren. Uiteraard, toen mijn resultaten naar beneden gingen op school kwam zij met de suggestie om me eens te laten testen. Waarom niet? Alles was geoorloofd om mij beter te laten presteren op school en die onwijze frustratie van het falen (zonder aanwijsbare redenen) weg te nemen. Zodoende mijn bezoek aan de arts en mijn eerste aanraking met medicatie (Concerta 18mg). In de jaren die erop volgde heb ik een uiterst indrukwekkend medicatie-CV afgewerkt: Concerta 18mg, Concerta 36mg, Concerta 54mg, Ritalin, Medikinet, Strattera, Dexamfetamine, Wellbutrin en meer.

Concentratie drugs

Vanaf mijn 5e jaar VWO, onder invloed van verschillende soorten ‘’concentratie drugs’’, gingen mijn schoolresultaten van gemiddeld een 5,5 naar gemiddeld een 8,5. Dit was voor mij persoonlijk een grote verlichting. Ineens wist ik wat het was om mij te kunnen concentreren: ik kon een pagina lezen zonder na het lezen van de pagina vergeten te zijn waar de pagina nou eigenlijk over ging! Voor een ‘’normaal’’ persoon klinkt dit merkwaardig, maar voor mij als ADHD’er was dit geweldig.

De mensen om mij heen keken naar mij door een andere bril. Ik was rustiger, zelfverzekerder, haalde goede cijfers en was erg goed in mijn sport (heb gespeeld op het jeugdwereldkampioenschap darten in 2007). In de jaren daarvoor en eerder was ik regelmatig het slachtoffer van pesterijen: ik was druk, viel op door mijn gedrag, had geen uitmuntende schoolresultaten en was redelijk snel op mijn teentjes getrapt. Kortom, een makkelijk slachtoffer voor pesterijen. Na mijn kennismaking met medicijnen werd dit gauw beter.

Van gepeste jongen naar succesvolle carrièretijger

Fluitend fietste ik de rest van de middelbare school door om uiteindelijk in 2008 eindexamen te mogen doen. In het daaropvolgende schooljaar had ik besloten de opleiding ‘Economie en Bedrijfseconomie’ te volgen aan de Universiteit Utrecht. De internationale versie wel te verstaan, want taal was mijn sterke kant. Economie was mijn minste vak op de middelbare school en deze studie werd mij dan ook afgeraden. Koppig als ik was (en nog steeds ben) besloot ik hier toch voor te gaan, want met economie zou je vast goed carrière kunnen maken!

Drie jaar, een hoop studieboeken, extra-curriculaire activiteiten, vier maanden studie in Hong Kong, internationale vrienden, bijbaantjes, eerste vriendinnetjes, een gepubliceerde scriptie, een gemiddelde van 7,5 en een flinke dosis zelfvertrouwen verder was ik afgestudeerd. Vanaf augustus 2012 tot nu (maart 2013) heb ik een goede, leuke baan gekregen bij de Erasmus Universiteit en ik sta op het punt om een nieuwe uitdaging aan te gaan bij CARU Containers, een groot internationaal logistiek bedrijf in de Rotterdamse haven. Hiernaast ben ik druk bezig met mijn eigen internetonderneming en heb ik leuke vrienden en een prachtige vriendin. Wat is er overgebleven van die kleine, gepeste en worstelende Thomas in 2006?

De juiste hulp en behandeling is maakt hét verschil bij ADHD

Het bovenstaande heb ik niet verteld omdat ik nou zo graag over mijzelf opschep (al ben ik natuurlijk wel apetrots!). Hiermee wil ik laten zien wat er is veranderd in mijn leven sinds ik behandeld ben voor de ADHD. Vanaf 2006 ben ik actief in gesprek geweest met een assistent Psychiater op het Symfora Meander in Amersfoort. Hij heeft me ondersteund in mijn leven met ADHD, van hem kreeg ik medicijnen voorgeschreven en hij heeft me praktische coaching gegeven. Ik heb erg veel geluk gehad met zo’n goede behandeling en dit heeft een hoop positiefs bijgedragen aan mij als persoon.

Naar mijn mening is het ook van essentieel belang dat je als ADHD’er met iemand in aanraking komt die je begrijpt en je kan ondersteunen (bij voorkeur onafhankelijk van je naasten). De uiteindelijke medicatie, Dexamfetamine, zorgt ervoor dat ik mijn drive en wilskracht kan omzetten in resultaten, door extra concentratie vermogen om mijzelf tot prestaties te zetten. Dit is geweldig! Wat deze medicijnen echter niet kunnen is het daadwerkelijk creëren en laten ontstaan van deze drive. Dit moet van jezelf komen en in je zitten.

Thomas

Je bent niet je ADHD

Okee je hebt dus ADHD. En daar heb je soms last van. Maar je bent veel meer. Je bent niet je ADHD. Leg vooral je focus op dingen die wel goed gaan. Maar…sla ook niet door naar ADHD als iets positiefs te noemen!

Blog van Remco Iedema

(meer…)

Onderwijsgeschillen: voor klachten over onderwijs

Heb je als ouder een klacht over de school van jouw kind? Wordt jouw kind ten onrechte afgewezen of wordt er niet voldoende gekeken naar extra zorg waar je kind recht op heeft? Dan kun je een klacht indienen bij de klachtencommissie van de onderwijsinstelling. In de schoolgids, in het deelnemers- of studentenstatuut of op de website van je school vind je informatie over bij welke klachtencommissie je terecht kunt.

Kijk ook eens op de website www.onderwijsgeschillen.nl. Een zeer informatieve website. Deze onafhankelijke organisatie heeft ook een Landelijke Klachtencommissie Onderwijs (LKC) waar je ook terecht kunt met een klacht als je er met jouw opleiding niet uitkomt. kan dan een advies uitbrengen.

Op deze website staan ook eerder gedane uitspraken, waar je veel informatie uit kunt halen.

Weigering van studenten met een handicap of chronische ziekte

Voor het MBO, HBO en WO ligt dit anders. Op 4 oktober is er wel een wetsvoorstel aangenomen door de Tweede Kamer waarmee de klachtenregeling en klachtencommissie in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) verplicht worden. Maar deze geldt feitelijk niet voor studenten met een functiebeperking zoals ADHD, dyslexie of dyscalculie.

De Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ) verplicht instellingen wel om doeltreffende aanpassingen te verrichten voor een student met een beperking, die om aanpassingen vraagt. Die verplichting geldt niet als de aanpassingen een onevenredige belasting vormen voor de instelling.
Als studenten menen dat de weigering tot toelating samenhangt met een beperking, kunnen zij een oordeel vragen aan het College voor de rechten van de mens.

foto_slapen_op_de_bank_onder_blauw_deken

Pas op met melatonine ook als je ADHD hebt

In de uitzending van 10 oktober van Radar waarschuwden experts voor het nemen van (te) hoge doseringen melatonine, tegen slaapproblemen. Dit middel is in hoge doseringen vrij verkrijgbaar, maar werkt eigenlijk alleen in kleine doseringen en moet niet ‘zomaar even’ vlak voor het slapen gaan ingenomen worden. Hiermee doe je meer kwaad dan goed en kun je je hele bioritme verstoren, aldus experts.

Rechtszaak tegen vrije verkoop
De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft een rechtszaak aangespannen tegen de vrije verkoop van melatonine. De rechter heeft echter besloten dat de inspectie niet alle producten gezamenlijk mag verbieden. Er moet per fabrikant en per merk bekeken worden of de vrije verkoop goed gaat. De inspectie is nu aan het bekijken hoe dit gehandhaafd kan worden.
(bron: Radar)

ADHD en melatonine

Ook veel kinderen en volwassenen met ADHD hebben slaapproblemen. Soms is er sprake van een verlate slaapfase. Melatonine kan dan een uitkomst bieden, maar ook hier geldt: in zeer lage doseringen en op vaste tijden, enkele uren voor het slapen gaan.

Meer informatie
Op onze Magazine pagina een uitgebreid artikel over Melatonine en ADHD uit Impuls & Woortblind Magazine en meer informatie over dit onderwerp.

Standpunt inzake ‘onterechte dyslexieverklaringen’

Ons eerste wapenfeit als werkgroep is een standpunt namens Impuls & Woortblind over de gang van zaken rond vermeende valse dyslexieverklaringen die te gemakkelijk afgegeven zouden worden.

Werkgroep-lid Nel Hofmeester heeft in het november nummer 2016 van Impuls & Woortblind Magazine een helder artikel geschreven met daarin ons standpunt én een aantal praktische tips en adviezen aan studenten die hierdoor in de problemen komen.

Studenten met een bijzonder brein hebben recht op gewoon meedoen

Studenten met een ‘functiebeperking’ zoals dat nu eenmaal wettelijk heet, hebben recht op een aantal aanpassingen op het vlak van examinering, studietempo en evt hulpmiddelen. Sinds de inwerkingtreding van het VN-verdrag voor Gehandicapten in juli 2016 is de druk op onderwijsinstellingen nog groter geworden om studenten inclusief onderwijs te bieden. Diversiteit moet de norm worden.

Maar hoe weet je wat je kan en mag vragen van jouw opleiding en hoe pak je dat aan?

In deze presentatie: regelgeving studeren met een beperking van Nel Hofmeester vind je veel informatie en tips over hoe de regelgeving is en wat jij kunt doen als je aanpassingen en/of ondersteuning nodig hebt.

Bekijk ook onze informatie over studeren met dyslexie.

Lees de informatie over wettelijke regelingen voor studenten met ADHD en/of dyslexie.

 

foto_remco_blog_auteur

ADHD, hoe voelt dat?

Hoe leg je iemand die in zijn leven alleen maar klassieke muziek heeft gehoord uit hoe een nummer van AC/DC klinkt? Je kunt het uitleggen, maar dan kom je nergens. Je kunt het laten horen, maar die persoon zal de muziek niet begrijpen. Zo zat ik wat te mijmeren tijdens een grote familiebijeenkomst.

Hoe dat voelt kan ik prima uitleggen. Mijn vader zegt dat hij niet beter hoort met een gehoorapparaat, omdat alle geluid even hard versterkt wordt; in de brij van geluid moet je je proberen te concentreren op dat stukje dat voor jou van belang is. Zo is zo’n familiebijeenkomst voor mij: alles staat even hard.

Ik hoorde een (bekende) collega onlangs een andere (onbekende) collega uitleggen dat ik in een gesprek onverwachts een heel andere kant kan opgaan. Iets vergelijkbaars las ik over judoka Kim Polling, die door haar ADHD zo onvoorspelbaar zou zijn dat tegenstanders nogal eens van haar verliezen. Onverwachts, ineens een andere kant op gaan: het zijn de waarnemingen van anderen. Voor iemand met ADHD is het volstrekt vanzelfsprekend. ADHD is van het hier en nu. En als je aandacht in het hier en nu heen en weer zwerft let je niet zozeer op niets (dat zouden “anderen” zeggen), maar juist op alles. En als je op alles let gebeurt er veel. En als er veel gebeurt, reageer je op veel. Voor anderen.

Soms voel je een idee, een associatie, en vraag je daar meteen aandacht voor in een gesprek, uit angst dat het anders weer wegglijdt. Ken je dat? Je loopt op je werk en ziet, hoort, ruikt en voelt tegelijk. Door een gang lopen is voor een persoon met ADHD vermoeiender dan voor iemand met een normale concentratie: er komt veel meer bij je binnen. In een vergadering krijg je niet alleen mee waar het over gaat, maar ook hoe mensen erbij zitten, wat ze aan hebben, hoe ze ruiken, bewegen,….alles. Soms reageer je daar ook op. En zeker, dat is voor anderen onverwachts, als de inhoud ineens wordt verlegd naar de mooie stropdas die een aanwezige om heeft.

Reageren op die buitenkant, het gedrag, is onzinnig en gemakzuchtig. ADHD of niet, gedrag is altijd een gevolg. Voor je het weet gaat het over waar JIJ last van hebt. Interessanter is om je erin te verdiepen hoe het voor de ander werkt. Dat ik die collega – waar ik bij zit – een ander hoor uitleggen wat een deel van mijn ‘gebruiksaanwijzing’ is, is toch fantastisch?

En mocht je denken, wat vervelend lijkt me dat nou, die ADHD, dan heb je het toch een beetje mis. Ik ken niet anders, dit is mijn wereld, hier voel ik mij thuis. En ja, soms is AC/DC te gek, en soms is het wat veel van het goede.

NLP voor ADD en ADHD

NLP: wat is het en werkt het ook bij ADHD en ADD?

LEES HIER een artikel uit Impuls & Woortblind Magazine met daarin de ervaringen van een aantal mensen met ADHD, uitleg wat NLP is en wat er bekend is over de werkzaamheid.

Meer weten?

Lees het boek ‘ADHD, hoe haal je het uit je hoofd’, van Cathelijne Wildervanck. Dit boek gebruikt de uitgangspunten van NLP.

Lees wat een Visual Squash is, een NLP oefening om tegenstrijdigheden in je gevoel en/of gedrag behapbaar te maken.

Welkom bij ADHD-café Assen

Het AD(H)D café in Assen is altijd op de laatste vrijdagavond van de maand. De AD(H)D café Assen organisatoren zijn Bianca en Mario. Je kunt het café bezoeken zonder entree en afspraak. (meer…)

Informatie

Wat is het ADHD Café?