Tijdens het wekelijkse online Vragenuurtje AD(H)D op donderdag zijn er altijd veel vragen over medicatie voor ADHD. De meestgestelde vragen legde ik voor aan onze oud-voorzitter Rob Pereira. Hij is ADHD-arts en weet echt alles over ADHD-medicatie. In dit artikel beantwoordt Rob Pereira de top 7 van de FAQ’s .
Tekst: Naomi Huygen
1 Hoe weet je of je goed bent ingesteld?
Door goed te voelen wat het effect is van de medicatie en te leren luisteren naar je lichaam. Dat betekent: niet blindelings vertrouwen op wat je arts voorschrijft. Wat is er veranderd? Hoe reageer je op je omgeving? Vraag ook feedback aan je partner of vrienden. Voordeel is dat je met de kortwerkende methylfenidaat of dexamfetamine vrijwel meteen het effect voelt. Je weet dus meteen of die dosering werkt voor jou.
2 Hoe weet je of iets een bijwerking is?
Bijwerkingen (zoals hoofdpijn, geen honger, hartkloppingen en je opgejaagd voelen) horen er niet bij en moet je niet accepteren. Net zo min als dat je nauwelijks effect hebt van je medicatie. Dan ben je per definitie niet goed ingesteld of werkt dit type medicatie niet voor jou.
3 Hoe weet je of de dosering te hoog of te laag is?
Volgens Rob is het eigenlijk heel simpel: alles draait om effect en bijwerkingen. Als je te hoog ‘zit’ met je medicatie voel je vanzelf vooral de bijwerkingen en niet genoeg het effect. Dan is een lagere dosering zeker het proberen waard. Voel je dan ook geen effect (meer), dan werkt dit type niet voor jou. Doseringen op basis van lichaamsgewicht zijn bij ADHD-medicatie onzinnig. Zowel effect als bijwerkingen zijn te verschillend per individu. Een zwaar iemand kan soms met een hele lage dosering toe, terwijl een licht iemand juist een dubbele dosis nodig heeft.
4 Wat moet ik als mijn huisarts niet meebeweegt?
Veel huisartsen hebben (te) weinig kennis van ADHD-medicatie en houden zich vaak (te) star aan ‘standaard’ voorschriften. Is dit bij jouw huisarts het geval, dan kun je beter een andere huisarts zoeken of jouw huisarts met Rob in contact brengen, zodat ze ruggespraak kunnen houden.
Je kunt ook Robs folder over medicatie op deze pagina van I&W aan je huisarts mailen.
5 Wat is de functie van een medicatiedagboek?
Je krijgt meer inzicht in de kleur van je eigen ADHD. Voorbeelden:
- Waar loop je op vast in je dagelijks leven?
- Wat moet de medicatie oplossen?
- Heb je veel last van prikkels?
- Is je hoofd permanent te vol?
Als je begint met methylfenidaat kortwerkend 5 mg en je schrijft per dag op wat het effect op welk moment is en welke bijwerkingen je ervaart, kun je beter met je huisarts of psychiater bespreken waarom je een hogere of lagere dosering of evt. andere medicatie wil proberen.
6 Wat is een rebound?
Bij een rebound is de tijd tussen twee pillen te lang (geen goede overlap) en dan krijg je weer (extra) last van je ADHD. Volgens Rob ben je dan niet goed ingesteld want een rebound kun je vermijden door nog beter te finetunen. Belangrijk is dat je weet (medicatiedagboek) wanneer je medicatie is uitgewerkt. Dit is maatwerk. Zo is kortwerkend methylfenidat bij de een al na twee uur uitgewerkt, bij de ander pas na vier uur. Afhankelijk van (o.a.) het tempo van je stofwisseling. Om een rebound na een laatste pil van de dag wat milder te maken kun je nog een halfje of een kwart nemen. Sommige mensen hebben nooit last van een rebound.
7 Kun je ook een combinatie van methylfenidaat en dexamfetamine nemen?
Volgens Rob kan dat wel. Soms werkt dexamfetamine beter en hebben mensen minder last van bijwerkingen maar kan iets ‘bijplussen’ met kortwerkend methylfeniddaat een perfecte combinatie zijn. Maar dexamfetamine is veel sterker dan methylfenidaat. Dus doe dit met een arts of specialist die er echt verstand van heeft en je daarin kan begeleiden. Niet op eigen houtje gaan dokteren. Wel de baas worden over je eigen medicatie maar met iemand die medisch goed is onderlegd.
Bonustip van Rob: de bril-metafoor
Als laatste nog even dit. Je mag van Rob zijn fantastische bril-metafoor voor de buitenwereld gebruiken. Al die kritische en vaak voorspelbare vragen over waarom je medicatie nodig hebt en ‘zo erg dat je je kind medicatie geeft’, etc. Je vraagt iedereen die een bril draagt toch ook niet om deze af te doen? Onder het mom van ‘Accepteer jezelf gewoon zoals je bent met je slechte ogen, dat is puur natuur’. Waarom moeten mensen met ADHD dan wel zonder hulpmiddelen aanmodderen?
Meer weten? Kijk op onze pagina ADHD en medicatie
