Speekseltest en bloedtest blijven probleem bij dexamfetamine voor ADHD

Iedereen die dexamfetamine gebruikt voor zijn/haar ADHD: we hebben slecht nieuws. Het beleid waarbij je als chauffeur risico loopt op een positieve speekseltest, gevolgd door een ’te hoge’ concentratie dexamfetamine bij een bloedtest en daardoor strafvervolging, blijft gewoon zoals het is. Als het aan demissionair minister Grapperhaus ligt.

Dat is te lezen in deze Kamerbrief en de Bijlage Kamerbrief van de Werkgroep Medicijngebruikers in het verkeer (voorzien van onze opmerkingen). De Werkgroep moest een oplossing zoeken voor het probleem dat medicijngebruikers van o.a. het middel dexamfetamine (voor ADHD) strafbaar zijn bij een positieve speekseltest. Onderstaande tekst stuurden wij op 15 april in een mail naar de Kamer. Met daarin onze kritiek én oplossingen.

Onschuldige burgers als collateral damage van overheidsbeleid

De conclusie van de minister om het huidige beleid voort te zetten is een klap in ons gezicht.
40.000 mensen die dexamfetamine op doktersrecept slikken en er volgens onderzoek BETER mee rijden zijn nog steeds even strafbaar. Onschuldige burgers die hun verantwoordelijkheid nemen, als ‘collateral damage’ bij officieel overheidsbeleid om de echte kwaden te pakken. Waar kennen we dat van?

Bovendien is de onderbouwing van de uitvoering zo krom als een hoepel én blijven de burgers aangeschoten wild omdat de minister niets bij wet wil vastleggen.

Grenswaarde voor gevaarlijk rijgedrag kán niet bij medicijngebruik

Zoals wij al eerder hebben betoogd kán er helemaal geen grenswaarde voor medicinaal gebruik worden gekoppeld aan de impact op rijgedrag. (Dit op basis van een SWOV-advies en nu gestaafd door het NFI). Lees ons eerdere bericht hierover nog eens na.

Dat dit nu toch wordt gedaan en dat de minister in zijn Kamerbrief beweert dat het NFI door bloedonderzoek hier iets zinnigs over kan zeggen is een leugen. Dat geeft hij zelf ook toe in de Bijlage Kamerbrief.

Kortom: Kamerleden die alleen de Kamerbrief lezen denken: goed opgelost.
Kamerleden die ook met aandacht de Bijlage Kamerbrief lezen, zien dat de uitvoering van de minister nergens op slaat.

Het NFI is expert – maar ontkent zelf deze rol

In de Kamerbrief staat op pag 2 (zie opm. van JH) dat aan het NFI wordt gevraagd of de ‘gemeten bloedwaarde past bij de therapeutische range van de voorgeschreven dosering en wat de effecten daarvan zijn op de rijvaardigheid’.

In de Bijlage Kamerbrief  (einde punt 3 en punt 4) staat echter dat:
1) het NFI geen grenswaarden kan vaststellen die 1 op 1 iets zeggen over rijgeschiktheid omdat die pp verschillen;
2) ze op basis van de bloedtest niet kunnen vaststellen welke dosering is ingenomen.

Ze hebben bij het NFI dus geen idee wat ze werkelijk meten! Ze mogen niet eens weten of iemand wel of geen ADHD heeft, zo vertelde de NFI-voorlichter ons.

En toch stelt de minister doodleuk in zijn brief dat het NFI hier wel de expert is die voor duidelijkheid kan zorgen. Vervolgens concludeert de werkgroep dat er DUS geen hogere grenswaarde voor patiënten ingesteld kan worden. Terwijl er dus überhaupt geen bewijs lijkt voor welke grenswaarde dan ook in relatie tot rijgedrag.

Minister sust Kamer met cijfers en praat zo zijn wanbeleid goed

De minister sust de Kamer met de opmerking dat er maar 23 mensen met medisch verweer zijn gekomen op een totaal van 6750 aanhoudingen. Dat zijn wel 23 drama’s. Wij kennen er een paar die jarenlang gedoe en heel veel kosten verder eindelijk in het gelijk werden gesteld. Want ze hadden ‘de schijn tegen’.

De minister kan ook concluderen: blijkbaar gaat het zo zelden mis bij mensen die dexamfetamine (en andere middelen) op recept gebruiken, dat we die mensen het voordeel van de twijfel moeten geven en beleid moeten maken waarmee zij niet het strafproces ingaan. Ze hebben immers niets misdaan.

Hoe kan het beter? Onze oplossingsvoorstellen:

1-Laat om te beginnen WEL vastleggen in de wet dat mensen alleen bij gevaarlijk rijgedrag een speekseltest moeten doen.

Als mensen met de wet achter zich weten dat ze bij normaal rijgedrag nooit een speekseltest hoeven te doen en dit dus kunnen aanvechten als het toch gebeurt, durven ze hopelijk toch (weer) de weg op met dexamfetamine. Dat lijkt ons een simpele en elegante aanpassing, waarmee je goedwillende burgers al een stukje helpt.

• Wanneer de politie zich strikt aan dit bij wet vastgelegde beleid houdt, is er ook alle reden om chauffeurs die wél gevaarlijk rijgedrag vertonen een speekseltest te laten doen.

2-Schaf de grenswaarde van dexamfetamine af bij mensen die een recept kunnen overleggen van een arts.

De grenswaarde is aantoonbaar willekeurig en zegt niets over het rijgedrag. Neem je als politie toch af en toe speekseltesten af bij een routinecontrole of in een fuik (‘naar eigen inzicht’), dan kunnen er prima rijdende chauffeurs tussen zitten. Je hebt ze immers niet van de weg gehaald vanwege de rijstijl.

Stel… je slikt dexamfetamine voor de ADHD en zit in zo’n situatie. Dan word je meteen bloednerveus. Dit kan voor de agent een ‘aanwijzing zijn voor drugsgebruik’. Dus je moet een speekseltest doen. Die is dan positief. Omdat je dan nog niet weet wat er precies gebruikt is, moet logischerwijs helaas een bloedtest volgen. Maar blijkt daaruit dat het NFI alleen (dex)amfetamine vindt, accepteer dan het recept en ga uit van het goede. Einde ‘strafproces’. Geen gedoe met medisch verweer als de waarde ‘te hoog’ is. Want dat slaat nergens op. Geef die chauffeur het voordeel van de twijfel, zeker als je hem niet van de weg hebt gehaald vanwege gevaarlijk rijgedrag!

• Ook hier geldt: als de chauffeur wel een speekseltest moet doen vanwege aantoonbaar gevaarlijk rijgedrag, is het een ander verhaal. Dat is namelijk sowieso strafbaar. Maar ook in dat geval is het dus feitelijk totale onzin dat het NFI kan aantonen dat de chauffeur meer dan zijn voorgeschreven dosis heeft gebruikt. Dat kunnen ze niet.

3-Trek een andere conclusie uit je eigen cijfers en durf die uitzondering te maken!

Uit de cijfers van de minister kun je ook een andere conclusie trekken: er komen zelden of nooit mensen die o.a. dexamfetamine gebruiken op doktersvoorschrift in de problemen door een speekseltest en de bloedtest. Waarom niet? Omdat ze veilig rijden, mede door hun medicatie. Durf dus die uitzondering te maken. De grenswaarde slaat nergens op. Daarmee veroorzaak je onnodig leed én extra gevaar op de weg.

Onze poll over dexamfetamine in het verkeer: 50% maakt zich zorgen, 10% gestopt!

Gebruik je zelf dexamfetamine? Onze poll over dexamfetamine in het verkeer staat nog steeds open. Op dit moment geeft 50 % aan: ik ben bang voor de speekseltest maar rijd nog wel met dexamfetamine. 40% is niet bang en maar liefst 10% is gestopt met dexamfetamine vanwege de speekseltest. Hoezo weinig slachtoffers van dit beleid? En hoezo maakt dit het verkeer veiliger? ADHD’ers rijden beter mét dan zonder dexamfetamine…

1 juni: debat + reactie van minsister Grapperhaus op onze brief

Op 1 juni staat de brief op de agenda van het Commissiedebat Verkeersveiligheid van Infrastructuur en Milieu.
De SP heeft voor die datum ook een reactie van de minister geëist op onze kritiek en oplossingsvoorstellen, die we ook in een mail naar alle Kamerleden hebben gestuurd. Dat is goed nieuws!

Tijdens het debat met minister Grapperhaus kunnen Kamerleden hem kritische vragen stellen over zijn voorstel om het beleid ‘gewoon zo te laten’. Onze input gaat daar vast bij helpen.

Oproep: ben jij slachtoffer van een positieve speekseltest? Mail ons!

Gebruik jij dexamfetamine voor je ADHD en zit/zat je daardoor in een strafproces?
Terwijl je niets anders dan de voorgeschreven dex hebt genomen? Mail ons! [email protected]