Antonia is een jonge onderneemster met ADHD. Een stoere dame, die succesvol is in haar werk én in haar gevecht om een arbeidsongeschiktheidsverzkering te krijgen, ondanks haar ADHD. Doriene van Luttervelt, coach voor ondernemers met ADHD én zelf onderneemster met ADHD, heeft haar geinterviewd. Over haar leven en werk met ADHD en haar strijd tegen de verzekering.
Ik heb Antonia ontmoet n.a.v. een brief aan de verzekeraar in verband met het feit dat deze werd afgewezen voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) omdat ze ADHD heeft. Haar doorzettingsvermogen heeft inmiddels geleid tot een acceptatie. Weliswaar met afkoop eigen risico. Graag laat ik haar aan het woord!
Vertel, wie ben je?
Mijn naam is Antonia de Jong, onderneemster in de binnenvaart, getrouwd en trotse mama van een dochter van 10 en een zoon van 8.
En wat doe je?
Ik vaar. Niet alleen natuurlijk, maar samen met mijn man en onze 3 personeelsleden. We hebben een binnenvaartschip met de naam Impuls 🙂 en varen met allerlei soorten lading (kolen, ertsen, veevoeders, containers, grind) over de rivieren in WestEuropa. We transporteren goederen van A naar B. “Vroeger”, toen onze kinderen nog niet naar school hoefden, voeren we veel richting Basel en Birsfelden (Zwitserland). De laatste 4 jaar zijn we vooral op de Moezel en de Saar te vinden. We varen dan meestal met kolen naar Völklingen (aan de Saar) en gaan vervolgens in Metz (aan de Moezel) een veevoeder zoals tarwe laden voor een bestemming in Nederland. Het bedrijf is van mijn man en ik samen.
Hoe is het voor jou om een ondernemer mét ADHD te zijn?
Eigenlijk weet ik pas een jaar of 2/3 dat ik ADHD heb. Mijn man zei, toen de diagnose werd gesteld, dat het echt niet nodig geweest was om het uit te laten zoeken, want hij wist het al jáááááren…. Ik was nog wel een beetje verrast eigenlijk. Maar onze dochter heeft heel duidelijk ADHD (en ook een vorm van autisme), en ik werd op een gegeven moment toch een soort van nieuwsgierig. Als ondernemer ben ik me er dus nog niet zo lang van bewust dat ik ADHD heb (ik was al bijna 10 jaar ondernemer voor ik het wist). Ik denk nu wel dat het heel veel verklaart…. Mijn eeuwige doorzettingsvermogen, het niet kunnen stoppen met werken, maar doorgaan tot iets klaar is, het perfectionisme, de onrust in mijn hoofd, het doordraven in ideeën, het altijd hébben van ideeën, de “kan niet bestaat niet” mentaliteit… Het is niet zo dat dit nu eigenschappen zijn die per sé bij ADHD horen, maar het zijn wel dingen die ik bij andere mensen met ADHD ook wel eens hoor. Ik zie het als een pluspunt: Ik heb altijd energie om dingen op te pakken of aan te pakken en ik doe mijn werk secuur en grondig. De valkuil is het gebrek aan een rem. Ik kan vaak niet stoppen. Gelukkig is mijn man een goede rem. Die zegt er echt wel wat van als ik, op het moment dat we eens een vrije avond hebben, precies op dat moment nog vind dat ik een bepaald projectje moet aanpakken. Of als ik mezelf weer van alles opleg (dat móet echt gebeuren, nu). Of hij lacht maar weer eens, als hij ziet dat het toch geen zin heeft. Want dat gebeurt ook wel: als er wat in mijn hoofd zit, dan MOET ik het gewoon even doen, anders vind ik toch geen rust. Ik ben ergens wel blij dat ik het weet nu, omdat ik dingen nu kan verklaren en ik me ervan bewust ben wat ik doe. En me ook bewuster word van welk effect ik op mijn omgeving heb.
Wat heeft jou doen besluiten om te gaan ondernemen?
De liefde! Tenminste, wel het type ondernemen wat ik nu ben gaan doen. Tijdens mijn studie aan de Hoge Hotelschool in Maastricht werd ik verliefd op Erik, een binnenvaartondernemer in hart en nieren. Geen onbekend wereldje voor mij als dochter van een schippersgezin, maar wel een wereldje waarvan ik altijd heel hard geroepen heb: Dat Nooit!! Ik vond het als kind vaak saai aan boord en voelde me vaak beperkt…. Een gekooide, rusteloze vogel die maar weg wilde (dat is nu overigens ook verklaard J). Maar na een paar jaar verkering waarin we altijd moesten reizen om elkaar te zien, waarin we allebei vaak zonder elkaar moesten en waarin ik er toch wel achter kwam dat hij het was voor mij, heb ik de sprong toch maar gewaagd. Op voorwaarde dat ik het me “eigen” mocht maken. En dat kon gelukkig. We namen het bedrijf in fases over van zijn ouders, ik haalde alle benodigde papieren (een HBO diploma van de Hoge Hotelschool bleek niet helemaal aan te sluiten aan de kwalificaties die aan boord nodig waren), ik haalde nog een extra boekhoud diploma zodat ik de boekhouding nog beter kon doen en we kochten al snel een ander schip “helemaal van ons”. Een schip waarvoor ik de naam verzon, onze “Impuls”. Dit vind ik nog steeds wel heel bijzonder, dat ik toen vond dat die naam zo goed paste bij wie ik was / wie we waren…. Terwijl ik me er toen totaal niet van bewust was dat ik of onze dochter (toen pas 9 maanden oud) ADHD had. Als ondernemer blijkt het leven aan boord een stuk minder saai dan als opgroeiend kind. Ik verveel me geen seconde en heb het altijd druk. Te druk, volgens een paar mensen uit mijn directe omgeving.
Wie zijn jouw klanten en collega’s?
Als particuliere binnenvaartondernemer hebben wij eigenlijk geen rechtstreeks contact met onze klanten. We werken via een bevrachtingskantoor. De tussenpersonen van het bevrachtingskantoor hebben de contacten met de klanten of, wat ook voorkomt, weer met andere tussenpersonen. Ik ken onze klanten dus eigenlijk niet. Onze collega’s zijn ook vaak onze concurrenten: andere binnenvaartondernemers. Concullega’s dus. Hoe ervaren zij de samenwerking met jou? Het bevrachtingskantoor vindt de samenwerking met ons / met mij denk ik vooral heel open en eerlijk. Ik zeg wat ik denk, doe wat ik zeg en zeg wat ik doe. Eigenlijk heb ik nooit gevraagd wat ze van ons / van mij vinden.. maar gezien de vaak ontspannen en respectvolle manier van zakendoen, denk ik wel dat ze ons op waarde schatten. Ik denk wel dat ik zakelijker zou moeten / kunnen zijn… Ik ben heel erg van het recht en het onrecht en laat me daarin ook wel eens meeslepen. Ook bij zakelijke contacten. Dus als ik iets niet eerlijk vind gaan, laat ik dat merken, vaak met een bepaalde emotie. Ik zou mijn pokerface verder moeten ontwikkelen en mijn verstand vaker moeten laten winnen van mijn gevoel. Maar dat is ook wel een beetje de aard van het beestje. Met collega’s werken we eigenlijk niet op die manier samen, zoals je dat op een kantoor ziet gebeuren. Onze collega’s zijn ook particuliere ondernemers, net als wij. We wisselen informatie uit en als we ze beter kennen, praten we over de reizen die we doen. Als we daarnaast ook nog bevriend zijn, praten we over onze gezinnen, zoeken we elkaar op als we bij elkaar in de buurt liggen met onze schepen, hebben we eens een gezellige avondje met elkaar of trekken we er samen op uit.
Hoe is het voor jou om nu ‘het stempel ADHD’ te hebben. Je bent er heel open over. Ben je dat ook in je werk?
Ik vind het stempel niet zo’n probleem. Er zijn altijd mensen die blijven denken dat het een soort van ziekte is waardoor je vervolgens geen volwaardig mens meer lijkt te zijn, maar gelukkig ken ik in mijn directe omgeving weinig van zulke mensen. Wat betreft de opvoeding en de begeleiding van onze dochter is het juist een heel fijn stempel. Nu ze weet dat ik “het ook heb” (nu klinkt het nog als een ziekte :)) herkennen we dingen bij elkaar en die worden ook benoemd. Het helpt me soms om haar ergens van te overtuigen, om te begrijpen wat ze voelt of bezighoudt en het geeft me voor haar een soort van extra geloofwaardigheid en gelijkwaardigheid. De relatie met het bevrachtingskantoor is voornamelijk zakelijk en inhoudelijk over de reizen die we doen. Hoewel de relatie heel open is en er zeker ook privé zaken besproken worden, weet ik eigenlijk niet of ze dit wel weten. Het maakt dan hoe dan ook geen verschil, zo blijkt.
Heb je er ‘last’ van om ADHD te hebben?
Een feit is, is dat ik meer last heb van de ADHD dan ik altijd gedacht heb. Dat komt eigenlijk, omdat ik tot 2-3 jaar terug altijd gedacht heb, dat iedereen de wereld hetzelfde beleeft als ik. Naïeve gedachte misschien, maar ik was er werkelijk van overtuigd dat bij iedereen gedachten tegelijkertijd in je hoofd opkomen, dat iedereen het altijd zo druk heeft en dat iedereen hard zijn best moet doen om overzicht in het hoofd te houden, om prioriteiten te stellen en om rust te bewaren. Toen bleek dat dit niet zo was en ik op advies van de arts die de diagnose stelde eens uit ging proberen wat Ritalin voor je kan doen, begreep ik opeens hoe het ook anders kon zijn – mijn wereldbeleving. En toen bleek ook hoe moe ik eigenlijk was, niet alleen van alle drukte die ik zelf in me heb, maar ook van de dingen die ik mezelf altijd opleg en van de zorg om onze dochter (die naast ADHD ook een vorm van autisme heeft). Ik slik nu bijna geen medicijnen, ik gebruik ze puur voor de momenten dat ik ze even nodig heb: een drukke ochtend waarin veel georganiseerd moet worden, een middag waarin je merkt dat je dochter heel onrustig is waardoor je weet dat het belangrijk is dat je geduldig en rustig kan blijven (emotieregulatie gaat net iets beter met Ritalin) of een moeilijk gesprek dat je moet voeren waar je onrustig van bent.
Deze mix van zelf een balans vinden in jezelf, leren met de ADHD om te gaan en een beetje hulp van een pilletje werkt voor mij heel goed. Ik heb dus wel degelijk last (gehad) van ADHD, maar langere tijd meer onbewust dan bewust. Sinds ik het weet, is er juist een nieuwe wereld opengegaan die me eigenlijk vooral dingen oplevert.
“Ik ben succesvol ondernemer maar kan geen arbeidsongeschiktheidsverzekering krijgen”
Helaas kóst de diagnose ook wat, zeker in de “zakelijke boze buitenwereld”. Het is bijna een tegenstrijdigheid. Waar ik juist een beter leven kan creëren door de diagnose, zorgt het stempeltje er in de financiële wereld voor, en dan met name in de verzekeringswereld, dat je wordt gezien als een ziek iemand die een risico vormt. Dat merkte ik toen ik van mijn bestaande AOV op basis van gangbare arbeid een “beroepsarbeidsongeschiktheidsverzekering” wilde maken. Voor doorvoering van deze wijziging moesten nieuwe gezondheidsverklaringen ingevuld worden en daarin wordt specifiek gevraagd naar ADHD, dus je valt zo in het net van de uitsluitingen. Geen enkele verzekeraar wilde me accepteren. Zelfs Klaverblad, waarbij ik dus al ruim 10 jaar verzekerd was op basis van gangbare arbeid en bij wie ik, naast een AOV uitkering in verband met mijn zwangerschap, nog nooit iets ingediend had (alleen maar heel veel premie heb betaald), wilde me niet zomaar accepteren. Ik was verontwaardigd, boos en dus strijdvaardig!
Ik kreeg op een gegeven moment het voorstel dat een tweetal verzekeraars me wel wilden verzekeren, maar dan met volledige uitsluiting van alle aandoeningen of gevolgen van aandoeningen die iets met je geestelijke gezondheid te maken hebben. Oververmoeidheid valt daar onder, maar ook dingen als dementie, alles… Vond ik zo raar, oneerlijk en onwetend! Uiteindelijk, na veel e-mails en brieven, ben ik akkoord gegaan met een premieopslag van 10%, maar dan zonder enige uitsluiting op welk gebied dan ook. Nog een zure appel, maar in ieder geval nooit discussies over of een mogelijke toekomstige aandoening onder de uitsluiting valt… Want dat zou het natuurlijk worden!
Wat fijn dat je dit ook met ons deelt! Nu naar positieve dingen. Wat zijn jouw kwaliteiten?
Ik ben een opgewekt en positief mens, een doorzetter, een perfectionist (kan ook een uitdaging zijn?), oplossingsgericht en ook creatief in het bedenken van oplossingen. Ik houd gewoon heel erg van het leven en van het genieten van het leven. Daar ligt dan tegelijkertijd ook wel een uitdaging…. En zijn wat jouw uitdagingen? Rust vinden en genieten van het hier en nu (dus niet altijd denken aan het volgende, of aan wat je nog moet doen). Iets uit mijn hoofd zetten. “Nee” zeggen als me iets wordt gevraagd. Leren dingen los te laten en minder vasthouden aan bepaalde gewoonten (of zoals ik ze zelf wel eens noem: dwangneuroses ;-)).
Mail ons!
Heb jij ook problemen ervaren met verzekering vanwege een diagnose ADHD? Doe mee met onze actie tegen verzekeringsdiscriminatie! Stuur een mail naar Impuls & Woortblind.
