Naast je ADHD ook problemen met verslaving? Je bent niet de enige. Een kwart tot de helft van alle ADHD’ers is bekend met verslaving. Andersom blijkt dat 20 tot 30 procent van de verslaafden ook ADHD heeft. Hoe komt dit? Er zijn een aantal oorzaken, die elkaar ook weer versterken:
1 het ‘dopamine-circuit’, ook wel beloningscircuit genoemd, wordt actief bij plezierige activiteiten. Dit systeem werkt bij ADHD minder goed. Je hebt meer prikkels nodig om je lekker te voelen. De meeste drugs en alcohol werken op dit systeem. Maar je hebt wel steeds meer nodig om hetzelfde fijne gevoel te krijgen.
2 in het verlengde hiervan: sensatiezucht. Gokken is als activiteit spannend, maar ook de scenes waarin drugs en alcohol gebruikt worden, zijn vaak ‘spannend’.
3 impulsiviteit, moeite met jezelf beheersen. Ook dit vindt zijn oorsprong in een tekort aan dopamine, maar nu in de prefrontale cortex, waar planning, tijdsbesef en reflectie zitten. Gevolg: je bezwijkt eerder voor de verleiding van (bijvoorbeeld) een zoveelste drankje. Ook heb je meer moeite de (negatieve) langetermijn gevolgen van je verslaving te overzien.
4 zelfmedicatie. Dit kan zijn: minderchaos in je hoofd (komt ook door de inwerking op het dopaminesysteem). Maar ook gevoelens van somberheid, eenzaamheid of faalangst dempen. Of zorgen dat je beter kunt slapen. Met name cannabis wordt hier waarschijnlijk veel voor gebruikt.
5 opgroeien in een stressvolle omgeving. Veel mensen met ADHD hebben geen veilige en stabiele jeugd gehad (vaak ook een ouder met ADHD, blijkt achteraf). Je gevoeligheid voor verslaving wordt hierdoor nog versterkt.
Verslaving en medicatie
Kun je verslaafd raken aan methylfenidaat? Ja, als je het snuift. Maar dat moet wel in flinke hoeveelheden om een prettig effect te geven. Zelf last van deze verleiding? Langwerkend methylfenidaat kun je niet snuiven. Atomoxetine (Strattera) en bupropion zijn ook minder riskant. (met dank aan Patricia van Wijngaarden en Rutger jan van der Gaag)
Bekijk de video van ons webinar met verslavingsexpert prof. Wim van den Brink. (okt 2021). Zijn voornaamste advies is dat ADHD medicatie op jonge(re) leeftijd bij veel ADHD’ers het risico op verslaving aanzienlijk beperkt.
In het interview met Tomas (25) over ADHD en verslaving uit Impuls & Woortblind Magazine nr 1 2016 vertelt hij over zijn verslaving aan drank en drugs vanaf zijn 13e. Hij kwam er bovenop, mede dankzij het 12 stappenprogramma.
