Hoe weet ik dat ik dyscalculie heb? Waar kan ik een dyscalculietest doen? Zeker als je volwassen bent zijn dit lastige vragen. Diagnostiek en behandeling van volwassenen met dyscalculie wordt nog maar op weinig plekken gedaan in Nederland en komt ook zelden voor vergoeding in aanmerking.
Mocht je toch worstelen met de vraag of je dyscalculie hebt, dan kan onderstaande informatie je wellicht helpen in je zoektocht naar de te zetten stappen.
Diagnostisch onderzoek dyscalculie
Om dyscalculie vast te stellen bij volwassenen, is een uitgebreider onderzoek nodig naar vooral de cognitieve mogelijkheden en leerbaarheid. Bij vermoedens van dyscalculie kun je bijvoorbeeld een diagnostisch onderzoek doen bij een hulpverlener die aangesloten is bij het Kwaliteitsinstituut Dyscalculie (KID). De Rekencentrale in Zaandam staat niet op de site van het KID maar is zeker een aanrader. Ze onderzoeken ook volwassenen. Kijk ook op deze pagina over dyslexiepraktijken waar in de meeste gevallen naast dyslexie, ook diagnostiek voor o.a. dyscalculie wordt gedaan. Overigens alleen bij kinderen en jongeren.
Drie criteria
Bij een goed instituut wordt dyscalculie op een betrouwbare manier vastgesteld volgens het protocol dyscalculie. Als je niet aan alle drie criteria voldoet, dan is er hooguit sprake van een (ernstig) rekenprobleem en niet van dyscalculie. De drie criteria zijn:
- Er is sprake van een significante rekenachterstand ten opzichte van leeftijd- en/of opleidingsgenoten, waar die persoon in het dagelijks leven door gehinderd wordt (criterium van ernst).
- Er is sprake van een significante rekenachterstand ten opzichte van datgene wat op basis van de individuele – cognitieve – ontwikkeling van die persoon verwacht mag worden (criterium van achterstand).
- Er is sprake van een hardnekkig rekenprobleem, dat ook niet verholpen kan worden met gespecialiseerde hulp (criterium van didactische resistentie).
Bij kinderen en jongeren is het criterium van ernst goed na te gaan, omdat ze nog naar school gaan. Bij (jong) volwassenen is dat een stuk lastiger, omdat ze het intensieve rekenen vaak al lang achter zich hebben gelaten. Wanneer je als (jong) volwassene echter dagelijks tegen problemen aanloopt waar rekenvaardigheden bij nodig zijn, zoals centiliters aflezen bij koken, klokkijken, schatten van de duur van een reis, aflezen van meterstanden, betalingen met contant geld, enzovoort, dan kan er zeker sprake zijn van dyscalculie.
Eventuele kans op vergoeding
Een onderzoek naar dyscalculie wordt op aanvraag hooguit vergoed door de gemeente als de dyscalculie samengaat met bijvoorbeeld ernstige faalangst en de huisarts of de vertegenwoordiger vanuit de gemeente (Wijkteam) de (jong)volwassene met vermoede dyscalculie heeft doorverwezen voor specialistische diagnostiek. Uiteraard kun je ook op eigen kosten een onderzoek aanvragen. Een diagnostisch onderzoek kost rond de € 1200, afhankelijk van welke bijkomende problemen ook onderzocht worden.
Diverse tests
Er zijn diverse tests op de markt om dyscalculie te signaleren (Nederlandse Dyscalculie Screener, Zareki-R-NL en Tedi-Math) of zelfs te diagnosticeren (3DM dyscalculie). Het doen van zo’n test levert hooguit als resultaat op dat er bij een lage score mogelijk sprake is van dyscalculie, maar dat wist een zwakke rekenaar zelf ook wel. Dergelijke tests zijn niet vergelijkbaar met een goed diagnostisch onderzoek zoals hiervoor beschreven.
Dyscalculie is nooit helemaal te verhelpen. Wel kan een goede remedial teacher iemand met dyscalculie helpen zich een aantal rekenstrategieën eigen te maken, waardoor sommige eerder te moeilijke rekentaken door middel van behandeling oplosbaar worden. Helaas wordt ook deze hulp niet vergoed.
(Met dank aan: Hans van Luit)
