Dyslexie als talentdiversiteit
Op 4 oktober zaten vertegenwoordigers van belangenvereniging Impuls & Woortblind (Sjan Verhoeven), oudervereniging Balans (Marijse Pel) en Hoi-Foundation (Tamara Vreeken) aan tafel voor een gezamenlijke uitzending in de Week van Dyslexie.
tekst: Nel Hofmeester
Doel was het brede beeld van dyslexie verder in te vullen voor leerkrachten, ouders en dyslectici zelf: dyslexie als talentdiversiteit met zwakke en de sterke kanten. Het werd een spannende en veelzijdige avond.
De mythe van de normaliteit
Hoe lastig de switch is van het stoornisbeeld naar het brede beeld bleek wel uit een verspreking van voorzitter Wout Plevier (vader van een dyslectische dochter), toen hij het zelfvertrouwen van ‘mensen met dyslexie en normale mensen’ met elkaar vergeleek.
Gelukkig maakte Jonathan Mooney daarna snel gehakt van de term ‘normaal’. Hij schreef niet voor niets het boek ‘Normal Sucks’*. Volgens Jonathan is het onderwijs gebaseerd op de ‘normale’ leerling. Pas je niet binnen dat plaatje, dan heb je een probleem. Het werkelijke probleem is echter niet de dyslexie, maar de mythe dat we allemaal op dezelfde manier leren.
‘Van jou komt niks terecht’
Jonathan Mooney kreeg een aantal labels, waaronder dyslexie en ADHD en hij leerde pas schrijven toen hij 12 jaar was. Hij verliet de school met zelfmoordplannen, omdat iedereen zei: ‘Van jou komt niks terecht.’ Zijn moeder begreep het wel en stond achter hem. Jonathan studeerde uiteindelijk af in de Engelse Letterkunde en heeft nu drie boeken op zijn naam staan.
Zijn pleidooi is om kinderen niet te willen ‘repareren’. Kinderen moeten de gelegenheid krijgen om uit te zoeken hoe zij het beste kunnen leren. Dit kreeg een warme ondersteuning van het panel in de studio. Die kant moeten we op met het onderwijs en sommige scholen zijn daar al best ver in. De instelling van de school maakt het verschil.
Dyslexie is nog steeds een gevecht
Op Facebook waren twee stellingen uitgezet, waarop gereageerd was:
1. Dyslexie is een leven lang vechten: 82 keer ja – 22 keer nee.
Het panel moest erkennen, dat dyslexie op dit moment wel veel vechten inhoudt – voor zowel de kinderen als de ouders. Ook als je gaat studeren en werken moet je vaak het gevecht aan.
2. Schaamte is een groter probleem dan niet kunnen lezen en schrijven: 52 ja – 21 nee.
Ook dit werd door het panel herkend. De schaamte kan je op onverwachte momenten overvallen en het is er de oorzaak van dat kinderen en (jong-) volwassenen niet om hulp vragen.
Tranen met tuiten daarna bij ‘Jessie’s Fight Song’ waarin Jessie duidelijk maakte, dat ze kinderarts ging worden en dat begrip voor dyslexie het voor haar gemakkelijker zou maken.
Kortom: een zeer geslaagde en Empowering avond! Binnenkort kun je hier de video terugzien.
* Vertaling: Normaal is waardeloos.
Jonathan Mooney Normal Sucks : How to Live, Learn, and Thrive, Outside the Lines. (2019)
