Dyslexie is meer dan alleen problemen met lezen en schrijven. Onderstaande lijst bevat kenmerken die veel mensen met dyslexie herkennen. Deze lijst kan ook van belang zijn voor familieleden, partners, docenten, werkgevers of collega’s die zien dat er bij iemand ‘niet uitkomt wat erin zit’.
Taal
- Moeite met lezen en schrijven
- Moeite met de letter-klank-koppeling, waardoor het lezen, herkennen en reproduceren van letters en woorden moeite kost
- Bovengemiddeld veel spel- en grammaticale fouten in woorden en zinnen maken
- Een lagere snelheid van verwerking van de woorden
- Moeilijkheden in andere aspecten van taal, zoals het onder woorden brengen van je verhaal of idee of jezelf presenteren.
Beelddenken
- Denken in beelden, in concepten en associaties. Dit is een manier van denken die heel snel gaat omdat beelden veel informatie bevatten
- Moeite hebben om de kern van je verhaal mondeling of op papier weer te geven
- Moeite hebben om in een vergadering of op school op het juiste moment het goede antwoord te geven terwijl het perfect in je hoofd zit.
Bijkomende problemen
- Problemen in de motorische coördinatie
- Moeite met hoofdrekenen of getallen onthouden
- Concentratieproblemen
- Moeite hebben met persoonlijke organisatie. Zoals het ordenen van bijvoorbeeld je gedachten, je dag, je agenda en timemanagement.
Sterke kanten
- Verbindingen zien tussen zaken die anderen vaak niet zien
- Het grote plaatje zien
- Creatief en fantasierijk
- Groot oplossend vermogen
- Goed in driedimensionaal en visueel denken
- Verbaal sterk
Voor de positieve kanten van dyslexie komt gelukkig steeds meer aandacht en ook meer wetenschappelijk onderbouwing.
Overlap dyslexie en/of dyscalculie
Er zijn verschillende omschrijvingen van dyslexie en dyscalculie. Wanneer je echter precies kijkt naar de inhoud van die omschrijvingen, dan zijn er vooral veel overeenkomsten. Kort door de bocht is er sprake van vergelijkbare processen die in verschillende hersengebieden plaatsvinden.
- In beide gevallen is sprake van moeite met het koppelen van iets aan een teken:
-bij dyslexie is het de moeite van de koppeling van een klank aan een teken (fonologische verwerking)
-bij dyscalculie is het moeite met de koppeling van een hoeveelheid aan een teken. - Moeite met het onthouden, automatiseren en ophalen van informatie uit het geheugen speelt bij dyslexie en dyscalculie een vergelijkbare rol.
- Hetzelfde geldt voor de moeite met het inzicht in en de toepassing van reken- en taalprocedures (taalregels, rekenbewerkingen als staartdelingen en vermenigvuldigen).
Dubbeldiagnose (comorbiditeit) of ‘een veegje mee’
- Wie dyscalculie heeft, zal misschien ook de moeite met één of meerdere taalelementen herkennen zonder echt dyslexie te hebben.
- Heb je dyslexie, dan kun je bovenstaande problemen met rekenen/wiskunde tegenkomen zonder dat dit hoeft te wijzen op dyscalculie.
- Heb je forse reken/wiskundeproblemen dan kan dat duiden op dyscalculie.
Dyslexie en/of ADHD
Ook dyslexie gaat vaak gepaard met ADHD. Omdat symptomen gedeeltelijk overlappen en de diagnoses vanuit verschillende disciplines gesteld worden, wordt vaak het ene over het hoofd gezien als je het andere al hebt. Je denkt dan bijvoorbeeld dat je moeite met lezen hebt vanwege je concentratieproblemen, maar wellicht heb je naast je ADHD ook dyslexie. Het is goed dit te weten. Zowel voor wat betreft je zelfbeeld, als voor wat betreft de manier waarop je die problemen aanpakt.
