Ook bij dyslexie en ADHD
Het klinkt raar: snel lezen als je dyslexie hebt. Of: sneller lezen om je concentratie te verhogen als je AD(H)D hebt. Toch kan jij het ook! Sterker nog: een hoger leestempo maakt lezen juist gemakkelijker. Zeker als je snel afgeleid bent. Dus … ben je een beelddenker en/of heb je dyslexie, AD(H)D of dyscalculie en wil je meer weten? Lees dan snel verder.
Tekst: Anne-Marie Hartmann, Gertrudie Boersen en Sjan Verhoeven (Dynamika)
Veel dyslectici en andere beelddenkers lezen gemiddeld 50 -150 woorden per minuut. De gemiddelde leessnelheid is 250 woorden per minuut. Beelddenkers of associatieve denkers raken over het algemeen sneller afgeleid door hun eigen associaties tijdens het lezen. In hun hoofd ontstaan allerlei beelden of plaatjes bij de tekst die ze lezen. Ook kan het zijn dat bepaalde woorden of zinnen herinneringen oproepen. Dat vertraagt het lezen vaak enorm! Je raakt de draad kwijt en komt in je eigen film of verhaal. Vaak kom je op een gegeven moment tot de conclusie dat je niet meer weet wat je gelezen hebt en mag je weer bij het begin beginnen. Dat roept frustratie op en werkt demotiverend. Gevolg: het boek gaat dicht of je zet door, maar met veel tegenzin. Dit kost heel veel energie en kan dus anders. Juist door sneller te lezen, blijft je brein geconcentreerd. Hoe dan?
Langzaam lezen vergroot afleiding
Op school leer je over het algemeen spellend lezen: letter voor letter. Er is een groep mensen, waaronder beelddenkers en dyslectici, die dat spellende lezen aanhouden. Hierdoor leren ze geen snelheid maken. Maar juist door relatief langzaam te lezen, krijgen je gedachten vrij spel en kunnen daardoor alle kanten op. Dat komt doordat het brein van beelddenkers gewend is om veel informatie in korte tijd te verwerken. Een gedachte in beeld bevat immers meer informatie dan een gedachte in taal. Beelddenkers zijn dus snelle denkers. Bij een relatief langzame leessnelheid worden je hersenen eigenlijk niet uitgedaagd, hebben ze te weinig te doen en daarom gaan ze wat anders doen, namelijk aan iets anders denken.
De clou van het snellezen
Juist door sneller te lezen prikkel je je hersenen en daag je ze uit. Bij een leessnelheid van 600 woorden per minuut STOPT je geest met het produceren van beelden of associaties tijdens het lezen. Daar is geen tijd meer voor, óók als je een beelddenker bent. Hierdoor stijgt je concentratie en kan je meer opgaan in het verhaal. Zo kun je tijdens het lezen makkelijker informatie opnemen en onthouden. Nu wordt lezen ook veel leuker omdat het efficiënter wordt. Bovendien leer je iets nieuws, zit je lekker in een verhaal of ben je goed voorbereid op een vergadering of afspraak voor je werk.
Voor wie? Voor jou als persoon met dyslexie!
Veel langzame lezers, beelddenkers of mensen die worstelen met lezen, zoals dyslectici, kunnen zich dit niet voorstellen. Maar zodra ze het eenmaal ervaren hebben, willen ze niet meer anders. Snellezen werkt echt voor iedereen. Snellezen kan een uitkomst bieden als je merkt dat lezen je frustreert, je snel afgeleid raakt, je concentratie laag is en/of veel moet lezen.
Het gaat om woordbeelden
Maar kan ook elke dyslecticus dit? Want dat gaat toch over niet goed automatiseren van letters en woordbeelden? En als je dat niet kunt, kun je toch al helemaal niet over de woorden heen ‘razen’? Haha, dit is juist de misvatting. Dyslectici kunnen net als ieder ander woordbeelden lezen. Het automatiseren is alleen bij het leren lezen een probleem. Het zijn vaker de negatieve ervaringen op de basisschool en de faalangst die in het latere leven ervoor zorgen dat je ervan overtuigd blijft dat je niet kunt lezen. En dat klopt allang niet meer.
Wat staat hier?
Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn. Het einge wat blegnaijrk is, is dat de eretse en de ltaatse ltteer op de jiutse patals saatn. De rset van de ltteers mgoen wllikueirg gpletaast wdoren en je knut vrelvogens gwoeon lzeen wat er saatt. Dit kmot odmat we neit ekle ltteer op zcih lzeen maar het wrood als gheeel.
Bovenstaand stukje tekst laten wij mensen vaak lezen. Dat blijkt ook voor dyslectici geen probleem. Conclusie: ook als je dyslexie hebt lees je woordbeelden en kun je dus snellezen.
Meer weten?
Anne-Marie Hartmann: https://www.buroblooming.nl/training-snellezen/
Dynamika: https://www.geniaaloprechts.nl/nieuws-media/minder-afleiding-door-snellezen.html
Luister ook naar deze aflevering van de podcast ADHD Dingen, waarin Anne-Marie vertelt over snellezen.
Dit artikel verscheen eerder in Impuls & Woortblind Magazine nr 1 – 2021.
