Solliciteren met neurodiversiteit

Toen ik 10 jaar was, werd ik gediagnosticeerd met ADHD. Jarenlang heb ik hier geen probleem mee gehad, totdat ik ging werken en mee moest doen met dingen die voor iedereen normaal waren. Zoals werkdagen van 9 tot 5.

Tekst: Jasper de Boer - Corporate Recruiter Diversity, Equity & Inclusion

Neem bijvoorbeeld dit artikel. ‘Normale mensen’ zouden hier op tijd mee beginnen zodat ze niet, zoals ik, op het allerlaatste moment dit artikel nog moeten schrijven. Gelukkig werk ik dan op mijn best en heb ik altijd alles op tijd af. Maar ik maak het mijzelf niet altijd even makkelijk. Het komt dan ook wel eens voor dat ik tot diep in de nacht bezig ben om mijn deadlines te halen.

Schaamte

ADHD is een vorm van neurodiversiteit die we ook wel neurodivergentie noemen.Neurodivergente mensen durven niet altijd te delen dat ze bijvoorbeeld ADHD, dyslexie of autisme hebben. Wat ik vaak zie, is dat mensen zich hiervoor schamen of bang zijn als anders gezien te worden dan neurotypische mensen. Dat zijn de mensen zonder ‘bijzondere breinen’, de grote meerderheid. Ergens is dat ook wel logisch, want jouw brein werkt nu eenmaal anders dan dat van een neurotypisch persoon. Maar dit betekent niet dat je minder goed zou zijn in je werk dan neurotypische mensen. Sterker nog, neurodivergente mensen nemen vaak kwaliteiten mee die een waardevolle aanvulling zijn voor werkgevers.

Denken in oplossingen

Als Corporate Recruiter bij VodafoneZiggo stel ik dan ook standaard de vraag wanneer ik een kandidaat spreek die bij ons solliciteert: "Wat heb jij nodig om succesvol te zijn?" Heb je flexibele werktijden of een aangepaste werkplek nodig omdat jouw neurodiversiteit daarom vraagt? Dan gaan we kijken hoe we dit kunnen regelen. Ook bieden we de mogelijkheid om 2 à 3 dagen vanuit thuis te werken. Superfijn, want thuis zijn er vaak minder prikkels dan op een kantoor. Zo kijken we bij VodafoneZiggo vooral naar oplossingen.

Toen ik het met mijn manager over mijn ADHD had, was het ook geen gesprek over wat er allemaal niet goed ging. Ik kwam juist met voorbeelden die voor mij wel werkten. Zo merkte ik bijvoorbeeld dat het mij niet altijd even goed lukte om mijn werk overdag te doen. De oplossing hiervoor was simpel: dan doe je het toch gewoon wanneer het je wel lukt. Zolang ik bereikbaar was voor vragen en mijn werk af had wanneer dit van mij verwacht werd, was er eigenlijk niets aan de hand. Zo gebeurt het wel eens dat ik om 20:00 mijn laptop openklap om dan het werk te doen wat ik ’s middags niet voor elkaar heb gekregen.

Helaas doet niet iedere werkgever het op deze manier, waardoor neurodivergente mensen sneller tegen barrières aanlopen. Wat weer kan leiden tot bijvoorbeeld een negatieve beoordeling of in sommige gevallen zelfs tot ontslag.

Wel of niet zeggen?

Moet je altijd benoemen dat je neurodivergent bent? Als je het mij vraagt, kun je het benoemen, maar niets is verplicht. Sterker nog, een werkgever mag hier in de meeste gevallen niet eens om vragen. Dit heeft te maken met de privacywetgeving. En discriminatie op grond van gezondheid is ook verboden in Nederland. Mocht je dus ooit de vraag krijgen van een werkgever of jij een bepaalde fysieke of mentale aandoening hebt, weet dan dat je hier geen antwoord op hoeft te geven*. Wel is het zo dat alles wat je deelt op je sociale media ook gezien kan worden door werkgevers. Hierdoor kan het wel ter sprake komen als je dingen deelt over je neurodivergentie.

Andere aanpak

Stel nou dat je niet hebt gedeeld dat je neurodivergent bent bij je (nieuwe) werkgever en na een tijd kom je erachter dat er toch dingen zijn waar je tegenaan loopt. Mijn advies is om het toch bespreekbaar te maken. Dit kan best wel een grote stap zijn natuurlijk. Uiteindelijk wil je niet je kansen verkleinen of je werkgever het gevoel geven dat je het werk niet aan zou kunnen. Gebruik het daarom ook niet als dekmantel of argument waarom iets niet lukt. Het probleem is niet jouw neurodivergentie op zichzelf. Jouw brein is prima. Alleen het werkt gewoon anders dan dat van anderen en daardoor heb jij ook een andere aanpak voor verschillende dingen. Dat betekent niet dat jij niet hetzelfde werk kan doen.

Focus op de sterke kanten

Belangrijk is om alleen te vertellen over je neurodivergentie wanneer jij je er goed bij voelt. Wanneer je het benoemt, doe dat dan niet als zwakte. Gebruik de positieve kanten die jouw neurodivergentie met zich meebrengt. Zo hebben neurodivergente mensen vaak sterke cognitieve, sociale, emotionele en praktische vaardigheden. Zoek maar eens op en kijk waar jij jezelf in herkent, je zult zien dat je meer kwaliteiten bezit dan je soms denkt!

*er zijn enkele uitzonderingen wanneer werkgevers hier wel naar mogen vragen. Dit moet dan wel objectief gerechtvaardigd en relevant voor de functie zijn.

Meer tips

• Wel of niet open zijn over jouw vorm van neurodiversiteit? En hoe dan? Keuzehulp Coral 2.0 voor werknemers helpt met dit dilemma. Deze tool vind je op de website Samen Sterk zonder Stigma. Daar vind je ook nog veel bruikbare tips voor als je besloten hebt tot openheid, maar niet precies weet hoe, bij wie en hoe je dit aanpakt.
• Onderaan op deze pagina vind je artikelen over studeren en werken met neurodiversiteit